گروه شورا: یک شخصیت موسیقایی با سازبندی‌های متفاوت/ گفت‌وگو با میثم ستایش درباره انتشار آلبوم˝مختوم˝

همکاری 5 موزیسین جوان که همگی فارغ‌التحصیل رشته موسیقی از دانشگاه گیلان هستند، در سال 1390 به پایه‌گذاری گروهی به نام "شورا" انجامید که نخستین ثمره این همکاری انتشار آلبومی به نام "مختوم" است. این اثر که پاییز امسال وارد بازار موسیقی کشور شد، تشکیل شده از 5 قطعه بی‌کلام است که آهنگسازی آن را پویان منصوری و میثم ستایش برعهده داشتند.
بنیان موسیقی آلبوم "مختوم" بر پایه دونوازی تار و کمانچه استوار شده است که منصوری و ستایش به خوبی از عهده نوازندگی آنها برآمدند. دو سه تار و یک بم تار در کنار کمانچه ستایش و تار منصوری سازبندی‌ای است که شخصیت ویژه "شورا" را به عرصه موسیقی ایرانی معرفی کرده است.
گروه شورا مهرماه امسال کنسرتی در فرهنگسرای نیاوران برگزار کرد که در آن  ضمن حفظ چارچوب‌های موسیقایی آلبوم "مختوم"، آثار تازه‌اش را با سازبندی متفاوت و نوازندگانی پرتعدادتر به دوستدارانش عرضه کرد.
میثم ستایش آهنگساز و نوازنده کمانچه گروه شورا در گفت و گویی از آلبوم مختوم، شخصیت موسیقایی گروه شورا و آثار و فعالیت‌های آینده این گروه می‌گوید، که ماحصل آن را می خوانید:

با توجه به اینکه آلبوم "مختوم" اعلام حضور گروه نوپای شورا در عرصه موسیقی کشوربه شمار می‌آید، برای ما از شکل‌گیری گروه و ساخت "مختوم" بگویید.
آغاز این همکاری به دوران دانشجویی ما در دانشگاه گیلان بازمی‌گردد و ماحصل یک کار دانشجویی است. ابتدا من و پویان منصوری قطعه اصلی آن به نام "مختوم" را به صورت دوخطی برای تار و کمانچه تنظیم کردیم که قطعه 57 و "تخته بند" نیز در ادامه به کار افزوده و برای آنسامبل ایرانی متشکل از تار، کمانچه، دو سه‌تار و یک بم‌تار تنظیم شدند.

با توجه به غیبت سازهای کوبه‌ای در ساختار آلبوم، بفرمایید چگونه به این فرم بخصوص از سازبندی رسیدید؟
این شکل بخصوص از سازبندی را ابتدا آقای منصوری در ساخت قطعه "تخته بند" استفاده کردند که این قطعه به لحاظ قدمت قدیمی‌تر از بقیه بوده و در واقع پایان‌نامه ایشان محسوب می‌شد که بعدها در ساخت قطعه "57" نیز مورد استفاده قرار گرفت. ما در هنگام تنظیم قطعات به این نتیجه رسیدیم که به جای سازهای کوبه‌ای از بم‌تار در ترکیب آنسامبل استفاده کنیم؛ یعنی بم‌تار در اینجا نقش ساز کوبه‌ای را ایفا می‌کند.

آیا در کنسرت مهرماه در فرهنگسرای نیاوران گروه شورا با همین ترکیب روی صحنه رفت؟
خیر، ما در کنسرت مهرماه قطعات کاملا جدیدی را اجرا کردیم و سازبندی و صدادهی گروه نیز، در عین حفظ شخصیت موسیقایی آلبوم "مختوم"، دستخوش تغییراتی شد. این کنسرت در دو پارت اجرا شد که آهنگسازی پارت نخست را آقای منصوری و آهنگسازی پارت دوم را من برعهده داشتم.

با توجه به اینکه قطعات آهنگسازی شده شما و آقای منصوری به صورت مجزا ارائه شد، آیا سازبندی در دو پارت کنسرت متفاوت بود؟
بله. ترکیب گروه شورا در پارت اول نزدیک به ترکیب آلبوم "مختوم" بود که سازهای کوبه‌ای از قبیل "دمام" و "بندیر" نیز به آن افزوده شد و قطعات این بخش همگی بی‌کلام و در شیوه آهنگسازی ادامه مسیر "مختوم" محسوب می‌شدند. اما در پارت دوم ترکیب گروه شامل دو عدد تار، کمانچه، بم‌تار، عود، نی و تمبک بود که همانطور که می‌بینید تفاوت بسیاری با سازبندی آلبوم "مختوم" دارد.

علاوه بر سازبندی، تصور می‌کنم در پارت دومِ کنسرت به لحاظ جنس موسیقی و آهنگسازی نیز تفاوت‌های عمده‌ای با پارت آقای منصوری احساس می‌شد؟
بله، موسیقی دستگاهی ما سیرِ مشخصی را طی می‌کند و زمانی که آهنگساز مشغول چیدن پارت می‌شود‌، باید در همان چارچوب کار کند؛ مثلا پیش درآمد و چهارمضراب و ... اما در کارهای آقای پویان منصوری این خودِ قطعه است که اهمیت دارد و در کنار هم قراردادنشان کاملا شخصی بوده و در قالب موسیقی دستگاهی نیست. نوعی آهنگسازی چندخطی که از موسیقی دستگاهی فاصله می‌گیرد و شیوه ملودی‌پردازی و گسترش و بسط ملودی و تنظیم آن برای سازهای مختلف کاملا شخصی شده است. اما در بخش دوم ما سعی داشتیم به صدای کلاسیک‌تری برسیم و آهنگسازی‌ها در قالب موسیقی دستگاهی ایرانی باشد. در این بخش ما همچنین دو تصنیف داشتیم که یکی از آنها بر شعر مولانا تصنیف شده و به صورت همخوانی در گروه اجرا شد و کلام قطعه دیگر نیز از هوشنگ ابتهاج بود که دوست خواننده ما آقای رزگار ملامحمودی خواندن آن را برعهده داشتند.

با توجه به توضیحات شما، در حال حاضر گروه شورا باید بسیار پرتعدادتر از زمان ساخت آلبوم "مختوم" شده باشد؟
بله گروه شورا در حال حاضر متشکل از 10 نوازنده است درحالی که آلبوم "مختوم" با 5 نوازنده اجرا و ضبط شد. البته این ده نفر در قالب دو ترکیب متفاوت نوازندگی می‌کنند.

آیا قطعات اجرا شده در کنسرت مهرماه، تشکیل‌دهنده آلبوم بعدی گروه خواهد بود؟
بله. اثر بعدی گروه شامل قطعات پارت اول کنسرت نیاوران است که حاصل آهنگسازهای پویان منصوری است و به لحاظ صدادهی ادامه راه "مختوم" محسوب می‌شود. در این آلبوم، پایه کار همان پنج ساز اولیه است که عود هم به آن اضافه شده. یعنی با توجه به مضرابی بودن کار، در ترکیب جدید با اضافه شدن ساز عود به بم‌تار، صدای بم تقویت شده و سازهای کوبه‌ای نیز وارد ترکیب گروه شده است.

با توجه به این تغییرات، آیا در این اثر نیز دونوازی تار و کمانچه، آنچنان که در آلبوم اول شنیده شده، شالوده کار را تشکیل می دهد ؟
در این آلبوم 3 قطعه گروه‌نوازی داریم که در حدفاصل‌شان دو قطعه دونوازی تار و کمانچه قرار خواهد گرفت. در این آلبوم هم تاکید روی دونوازی است؛ هرچند این موضوع چندان معمول به نظر نمی رسد!

این اثر چه وقت وارد بازار خواهد شد؟
آلبوم جدید که مرحله ضبط را پشت سر گذاشته و آماده میکس و مسترینگ است، اوایل سال 94 منتشر می شود.

آیا بخش دوم کنسرت نیاوران که شامل آهنگسازی های جنابعالی بود نیز تبدیل به آلبوم خواهد شد؟
حتما. با توجه به تفاوت های اساسی دو بخشِ کنسرت، قطعاتی که آهنگسازی آنها برعهده من بوده نیز در قالب یک آلبوم جداگانه ضبط و منتشر می شود.

آیا در آینده نزدیک شاهد اجرای زنده گروه شورا خواهیم بود؟
تصمیم داریم اجرای فرهنگسرای نیاوران را در شهر رشت به صحنه ببریم.
«منبع:هنر ایران»