دهقان: این روزها منتقدان ترجیح می‌دهند نقد نکنند

نوید دهقان متولد 1363 تهران است. او از هشت سالگی نواختن کمانچه را نزد سعید فرج‌پوری آغاز کرد و در سال‌های ۷۵ و ۷۶ و ۷۸ توانست مقام اول را در بخش نوازندگی جشنواره موسیقی فجر کسب کند.

دهقان از همان سال‌ها با گروه‌های مختلف از جمله گروه "نهفت" به سرپرستی جهانشاه صارمی و گروه "عارف"‌ به سرپرستی پرویز مشکاتیان آغاز به همکاری کرد و به همراه آنها کنسرت‌های زیادی را در داخل و خارج از کشور اجرا کرده است.

تجارب او در همکاری با بزرگان موسیقی ایران منجر به پایه‌گذاری یکی از موفق‌ترین گروه های فعال در عرصه موسیقی ایران شد. گروه "قمر" از سال 1385 به سرپرستی و آهنگسازی نوید دهقان آغاز به کار کرد.

دهقان و گروه قمر در سال‌های فعالیت آثاری ارزشمند خلق کردند که از میان آنها می‌توان به آلبوم‌های "یار و دیار" و "هوای آفتاب" (با صدای سالار عقیلی)، "نشمیل نشمیل" (با صدای شاهو عندلیبی) "راه و ماه" (با صدای سینا سرلك) ، "سبز جاودان" (با صدای امیر تفتی) و "نغمه نوروزی" (با صدای علی رستمیان) اشاره کرد.

در هفته‌های گذشته جدیدترین آلبوم گروه قمر به نام "وطن" با صدای سالار عقیلی به بازار آمد که نوید دهقان آهنگسازی آن را برعهده داشته است. آنچه می خوانید ماحصل گفت‌و‌گوی هنرآنلاین با نوید دهقان است.

در مقام آهنگساز و سرپرست گروه قمر با انتشار آلبوم "وطن" و برگزاری کنسرت در شهرهای مسکو، شیراز و اصفهان سال پرباری را پشت سر گذاشتید. این روزها مشغول چه پروژه‌ای هستید؟

از حدود دو سال پیش پروژه‌ای را شامل یک مجموعه آثار با آقای حمیدرضا نوربخش شروع کردیم که تا امروز با حوصله و به دور از هرگونه عجله به این کار پرداختیم و دقت و وسواس بسیاری برای آن به خرج دادیم. این کار که بر اساس ساختار موسیقی دستگاهی ایران شکل گرفته، ابتدا آبان 91 اجرایی در تهران داشت و سپس آن را در فستیوالی در سنگاپور اجرا کردیم و نهایتا اردیبهشت امسال در کنسرت شیراز اجرا شد. در این مدت کار روندی تکاملی داشت و بخش‌هایی به آن افزوده شد. بعد از کنسرت شیراز، بخش‌هایی از کار ضبط شد و در حال حاضر هم با گروه قمر در حال تمرین این کار هستیم. امیدواریم تا پایان امسال دو یا سه اجرای دیگر از این کار داشته باشیم.

علت این وسواس چیست؟

گروه قمر بعد از پشت سرگذاشتن تجارب این هفت هشت سال اخیر وارد مرحله‌ای تازه شده است. متاسفانه مدت زمان زیادی است که به سبب شرایط موجود، ارتباط اساتید نسل گذشته با نسل امروز قطع شده است و نسل ما به تنهایی سرگرم آزمون و خطا هستیم. نمی خواهم به دنبال مقصر بگردم، بلکه می‌خواهم بگویم ما در این سال‌ها دست به تجربه زدیم و حاصل این تجارب را امروز وارد کار جدیدمان کردیم. آقای نوربخش هم جزو اساتید موسیقی ما هستند و حضور ایشان به عنوان آوازه‌خوان درجه یک به تکامل ارکستر کمک خواهد کرد. علاوه بر این، ما در این کار سعی کردیم به جای توجه به جنبه‌های اقتصادی کار که منجر به شتابزدگی می‌شود و این شتابزدگی در اغلب آثار نسل امروز قابل مشاهده است، فقط به جنبه‌های هنری توجه کنیم.

برویم سراغ آلبوم "وطن" که در هفته های اخیر منتشر شده است. کار از کجا شروع شد؟ تصور می‌کردم همکاری گروه قمر و سالار عقیلی قطع شده است. تا اینکه چند هفته پیش این آلبوم به بازار آمد.

گروه قمر از سال 86 یک سری همکاری‌ها را با سالار عقیلی شروع کرد که این همکاری تا سال گذشته ادامه داشت. حاصل این همکاری سه آلبوم است. آلبوم نخست "هوای آفتاب" نام داشت که سال 89 یعنی سه سال بعد از آغاز همکاری منتشر شد. آلبوم دوم "یار و دیار" بود که سال 90 منتشر شد. آلبوم سوم همین آلبوم "وطن" بود که در ادامه روند این همکاری‌ها شکل گرفت که انتشار آن مدتی به تاخیر افتاد.

بازخورد و استقبال از این آلبوم را تا امروز چطور دیدید؟

متاسفانه در کشور ما به علت نبود قانون کپی‌رایت، مولف و خالق اثر هیچ وقت نمی‌داند اثرش چقدر فروش رفته و چقدر شنیده شده است. از طرفی فروش بالا هم تاییدی بر ارزش هنری بالای کار نیست، چون سلیقه هنری جامعه ما سلیقه متزلزل و سطح پایینی است.

ما نمی‌توانیم استقبال اطرافیان خودمان را معیار سنجش قرار دهیم، چون کسانی که اطراف ما هستند جزو طرفداران ما هستند و کارهای ما را دوست دارند، بنابراین تایید و استقبال آنها نمی تواند معیار درستی برای سنجش استقبال از یک اثر باشد و متاسفانه هیچ آمار و معیار درستی در این زمینه وجود ندارد.

علاوه بر آن وقتی یک اثر جدید عرضه می شود، حالا نوبت منتقدان و کارشناسان است که به میدان بیایند و نظر بدهند، اما متاسفانه ما نقد موسیقی نداریم، یا اگر داریم به خاطر دگماتیسم حاکم بر فضای هنری، منتقد ترجیح می‌دهد نقد نکند. فضای اینترنت و شبکه های اجتماعی هم فضای باسوادی نیست و ما گاهی وقت‌ها در همین شبکه ها با اظهار نظرهای عجیب و غریبی مواجه می شویم که نشان از این است که شخص نظردهنده اصلا هیچ گونه اطلاعاتی در زمینه موسیقی ندارد یا اصلا کار را نشنیده است.

حالا که آلبوم "وطن" منتشر شده، آیا برنامه ای برای برگزاری کنسرت این کار دارید؟

ما کنسرت این کار را قبلا، خیلی پیشتر از انتشار آلبوم برگزار کردیم. متاسفانه فضای کنسرت‌های موسیقی اصیل مدتی است تغییر کرده و تا حدی رنگ و بوی موسیقی پاپ را به خود گرفته است. قبلا اگر هنرمند یا گروهی در یک کنسرت آهنگ تکراری می‌زد یا آلبومی که قبلا منتشر‌شده را اجرا می کرد، با واکنش‌های منفی بسیاری مواجه می شد. هنرمندها موظف بودند در هر کنسرت کارهای جدیدشان را ارائه بدهند، اما حالا برعکس شده و کنسرت های موسیقی اصیل، مثل کنسرت های پاپ، بیشتر شامل کارهای منتشرشده قبلی است.

چرا در بعضی از کنسرت های گروه قمر خودت خواننده هستید، اما هیچ وقت از آواز خودت در انتشار آلبوم‌ها استفاده نمی کنید؟

من اگر در کنسرت‌ها خواندم با تایید اساتید آواز ما بود، اما موقعیت کنسرت با آلبوم متفاوت است. کنسرت بر مبنای شور و حال و احساسی شکل می‌گیرد که شما از روی صحنه با مردم شریک می شوید، اما این آلبوم است که در تاریخ ثبت می شود. من اگر بخواهم کار خواندن را به صورت جدی پیگیری کنم، مستلزم این است که چند سالی روی آوازم تمرکز و تمرین کنم که شاید یک روز این اتفاق بیفتد.