کنسرت «شهر خاموش» با حضور حسین علیزاده به عنوان مهمان ویژه،روی صحنه تالار وحدت رفت.
کنسرت «شهر خاموش» با حضور حسین علیزاده به عنوان مهمان ویژه، با درخشش نوای کمانچه کیهان کلهر که کوارتت مینیاتور آن را جلوهگرتر می ساخت در تالار وحدت برگزار شد.
بیشک کنسرت «شهر خاموش» یکی از بهترین اجراهای موسیقی امسال و حتی سالهای اخیر کشور است. کیهان کلهر آنچنان با کمانچه عجین شده که پس از چند دقیقه، مخاطب احساس میکند ساز جزئی از اعضا و جوارح و وجود این هنرمند بزرگ است.
سوناریته قوی این نوازنده و نوع پردازش جملات نشان از آن دارد که این نوازنده به سطحی بالا از درک جنبه زیبایی شناختی موسیقی رسیده است. فورته پیانوهای درآمیخته انگشت گذاری توامان با آرشه کشی با آنچنان مهارت و احساسی انجام میگیرد که احساس هر آنچه تماشاگر این رویداد است برانگیخته میشود.
این مهارت به جایی رسیده که پس از دقایقی بیننده آرشه را در امتداد دست راست و کمانچه را در میان انگشتان دست چپ، جزئی از وجود و جسم نوازنده میپندارد و خود نیز آنچنان غرق این فضا میشود که گویی زمان اینجا سرعتش از تمپوی ریتم آهنگ به مراتب فراتر رفته است و به خود که میآید میبیند کنسرت تمام شده است.
اکمپانیمانی که کوارتت مینیاتور فضایی بدیع و حجیم برای جلوهگریهای کمانچه کلهر خلق میکند، فضاسازی را به غایت گیرا و جذاب میکند. با وجود جلوهگری کمانچه لیکن تمام اعضای گروه در صدادهندگی و یکپارچگی اجرا به صورت یکسان اثرگذار هستند.
«آرتیکولاسیون» یا جملهبندی یکی از ویژگیهای شیوه کمانچهنوازی کیهان کلهر است که آن را از دیگر شیوهها کاملا متمایز میسازد. کیهان کلهر خارج از روال معمول اجرایی در کشش نت، متر و نوانس در مناطق صوتی مختلف و بویژه به حدی بر اجرای نوآنس تاکید میورزد که گاه نتهایی از فورته فورته (شدید شدید) به متسو فورته (کمی شدید) تا متسو پیانو(کمی ضعیف) و تا پیانو پیانو(ضعیف ضعیف) و از آن فراتر رفته و تنها انگشتگذاری را در امتداد نتهای قوی به ضعیفترین حالتی میرساند که دیگر این نت شنیده نمیشود و اما همین نت در اینجا کاملا حس میشود و کیهان کلهر این حس را به شنونده منتقل میکند.
چه بسا کمانچهنوازان جوانی که امروزه با تکنیک بسیار قوی، بسیار پانچ مینوازند و بارها میگویند پس کیهان کلهر چه میکند که ما نمیکنیم؟ و اینجاست که همین نوازندهها به مرور که در سیر تکاملی خود به کشف و شهود میرسند بیشتر بر این لایههای پنهان و جنبههای زیباییشناختی در هنر نوازندگی پی برده و قدر منزلت و جایگاه همچون کیهان کلهر را بیشتر درک میکنند. و همین عناصر «کیهان کلهر» را نزد جهانیان به یکی از «ویرتوز»های شرق بدل میکند.
علاوه بر اینها، نوازندگی در سطح کیهان کلهر به جایی میرسد که ترتیب موتیفها، فیگورها و مُدگردی و چینش درست و بهجای نغمات کاری بس دشوار و نیازمند تجارب سالیان است که با درک دورهای ردیف در مقاطع سنی مختلف و تجربیات بداههنوازی و به تدریج و تدرُّج حاصل میشود.
ناگفته نماند کیهان کلهر در این راه طولانی مصائب فراوانی متحمل شد. بسیاری به شیوه نوازندگی او و استفاده زیاد از تکنیک «پیتزیکاتو» (درآوردن صدای سیم با ناخن به جای آرشه) که بیشتر در ویلن متداول است و حرکات زیاد کمانچه و آرشه به این سو و آن سو که این حرکات را تقلیدی از هابیل علیاُف عنوان میکردند و بسیاری مسائل دیگر ایراد میگرفتند اما امروز کیهان کلهر شخصیت کمانچهنوازی منحصر به فرد خود را تثبیت کرده است. در این شب به جرات میتوان گفت هیچ مخاطبی ناراضی از کنسرت «شهر خاموش» بیرون نرفت.
اجرای دیشب کیهان کلهر که بر کمانچهنوازی استوار بود، روایتی از نوازندگی ترکیبی بدیع او از شیوههای «سنتگرا»، دوره «گذار»، دوره «مدرنیسم» و دوران «پُست مدرن» بود. و اگر بخواهیم چهار دوره کمانچهنوازی را با نام چهار استاد طراز اول این دورهها برشمریم بیشک «باقرخان رامشگر» و «حسینخان اسماعیلزاده» نوازندگان دوره «سنتگرا» «علیاصغر بهاری» نوازنده دوره «گذار»، «اردشیر کامکار» نوازنده دوره «مدرن» و «کیهان کلهر» نوازنده بی چون و چرای دوره «پُست مدرن» محسوب میشود.
به هر روی کیهان کلهر دیشب چگالیترین موسیقی خود را که از «بروکلین رایدر» «شجاعت حسینخان» «یویوما» «اردال ارزنجان» و تا «حسین علیزاده» را در درون خود نهفته داشت با درونمایهای از موسیقی ردیف دستگاهی و نیز موسیقی کردی و محلی و مقامی، همه را بر جان و دل شنوندگان نشاند آنجا که اشکهای بسیاری از حاضرین در سالن گواهی بر این مدعا بود.
از بحث فنی کنسرت «شهر خاموش که بگذریم نوبت به حواشی اجرای شب گذشته میرسد: شامگاه پنجشنبه حسین علیزاده، آهنگساز و نوازنده تار، به تماشای کنسرت کیهان کلهر یار سالهای نهچندان دورش در آلبومهای «فریاد»، «زمستان است»، «بی تو به سر نمیشود»، «ساز خاموش» و «سرود مهر» نشست. علیزاده که بدون اعلام قبلی به کنسرت کلهر آمده بود با حضور در پشتصحنه همگان را غافلگیر کرد و البته مورد استقبال گرم کیهان کلهر قرار گرفت. چنانچه کلهر علیرغم غافلگیری به شوق حضور علیزاده در زمان ساوندچک، برای در آغوش کشیدن یار قدیمی از جای برخاست و بهسوی او شتافت.
با آغاز برنامه چهارشنبه شب کنسرت «شهر خاموش» نیز پس از اجرای قطعه «طرقه» همانند همیشه کیهان کلهر به معرفی قطعه نواخته شده و همکارانش پدرام فریوسفی، میثم مروستی، بهتاش ابوالقاسم، فرشید پاتینیان، آتنا اشتیاقی و نیلوفر محبی پرداخت و سپس در یک اقدام ویژه به علت اهمیت حضور استاد حسین علیزاده این میهمان مهم را معرفی کرد و گفت: «هر شب مهمانان و هنرمندان عزیزی به دیدن این کنسرت آمدهاند اما امشب کسی در اینجا حضور دارد که باید او را هماکنون معرفی کنم کسی که در نوجوانیام سالها با موسیقی او مأنوس بودهام و در دوران جوانی موسیقی او معلم من بوده. او را دوست میدارم و در زمانهای بعدتر نیز افتخار همکاری با او را داشتم، امشب حسین علیزاده در اینجا حضور دارد که بسیار از این حضور خوشحالم و تشکر میکنم.»
کلهر همچنین گفت: «علیزاده را «استاد» خطاب نکردم چون این روزها واژه «استاد» برچسب بدون لیاقتی شده که بیرویه برای همگان خرج میشود از این رو تنها به اسم اکتفا کردم چراکه «حسین علیزاده» خود بهاندازه کافی و گویا است.»
این معرفی شور و وجدی در سالن به وجود آورده بود که تمام حاضرین به احترام رفاقت دیرینه علیزاده و کلهر از جای برخاستند و آنها را مورد تشویق قراردادند.
پس از پایان اجرا نیز علیزاده در پشتصحنه کنسرت حاضر شد و ضمن ابراز رضایت از اجرا عنوان کرد: «اصلاً متوجه گذر زمان کنسرت تا لحظه پایان نشدم از بس موسیقی و اجرا مرا با خود بهجای دیگر برده بود و زمان زود گذشت. عالی بود.»
لازم به توضیح است که کنسرت «شهر خاموش» کیهان کلهر و کوارتت زهی «مینیاتور» پس از آخرین اجرا در تالار وحدت که شامگاه پنجشنبه انجام شد به شهرهای همدان و کرمانشاه و ساری خواهد رفت و میهمان مردم سایر نقاط ایران خواهد بود.
منبع: خبرگزاری فارس