نوای دونلی شیرمحمد اسپندار در تالار وحدت پیچید

مراسم نکوداشت شیرمحمد اسپندار دونلی نواز استان سیستان و بلوچستان با اجرای زنده این هنرمند کهنسال برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، آیین نکوداشت شیرمحمد اسپندار دونلی نواز سیستان و بلوچستان عصر روز گذشته 18 مرداد 1393 در تالار وحدت برگزار شد.

در این مراسم علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی اوسط هاشمی استاندار سیستان و بلوچستان و جمعی از مسئولان و چهره‌های فرهنگی این استان حضور داشتند. برگزاری این مراسم با اجرای گروه وهام به خوانندگی کامبیز صالح‌زهی آغاز شد.

نوازنده موسیقی محلی نغمه‌هایش را از زندگی مردم می‌گیرد

ایرج افشار سیستانی نخستین سخنران این مراسم بود که در صحبت‌هایش با بیان چکیده‌ای از زندگینامه شیرمحمد اسپندار گفت: هنرهایی مانند موسیقی از زمانی که انسان به کشاورزی روی آورد وارد زندگی مردم سیستان شده و جایگاه خاصی دارد.

وی تاکید کرد: بلوچ، سیستانی، کرمانجی، یزدی، آذری و خراسانی و لر و کرد هر یک آیین‌های ویژه خود را دارند که از ارزشمندترین آنها تکامل زبان و هنر است. نوازنده موسیقی سنتی آهنگ‌ها و نغمه‌هایش را با الهام از محیط طبیعی و زندگی اجتماعی مردم می‌سازد. او با غم‌های و شادی‌های مردم همراه است.

سیستانی اظهار کرد: نغمه‌ها و آهنگ‌های فولکلور در هر اجرایی حالتی متفاوت دارند چرا که تغییرات اجتماعی همواره در جریان هستند و این نوازنده‌ها با این تغییرات ارتباط تنگاتنگی دارند.

گروه دومی که در این مراسم به اجرای موسیقی پرداخت گروه فرخی سیستانی به خوانندگی احمد نخعی بود.

اسپندار هنرش را در جغرافیای خارج از ایران معرفی کرد

سخنران بعدی این مراسم اوسط هاشمی استاندار سیستان و بلوچستان بود. هاشمی گفت: امروز روز بزرگداشت مردی است که دونی خود را به تریبون قدرتمندی برای معرفی فرهنگ و هنر استان سیستان و بلوچستان تبدیل کردند.

استاندار سیستان و بلوچستان با اشاره به معرفی نشدن فرهنگ این استان به ایران و دنیا اظهار کرد: دانش، هنر و ذوق و سلیقه مردمان سیستان و بلوچستان در جغرافیای این استان محدود شده است. با این حال شیرمحمد اسپندار جغرافیای خارج از ایران را برای معرفی هنر‌ش برگزید. ما نباید بگذاریم این هنر در جغرافیای سیستان و بلوچستان و کشورهای خارجی محدود شود. بیایید استان سیستان و بلوچستان را منطبق با همه زیبایی‌هایش به هموطنانمان بشناسانیم.

هاشمی تاکید کرد: صداوسیما و بیشتر رسانه‌های ارتباط جمعی باید در فرهنگ اقوام مختلف کنجکاو شوند و این فرهنگ‌ها را به مردم معرفی کنند. نباید امکانات صداوسیما را به معرفی برخی فرهنگ‌های خاص محدود کنیم.

وی وعده ساخت موزه اسپندا را به علاقه‌مندان موسیقی داد و گفت: ما وظیفه خود می‌دانیم که خانه استاد اسپندار را به موزه موسیقی استان تبدیل کنیم.

گروه موسیقی به سرپرستی اسحاق بلوچ‌نسب اجرای موسیقی حماسی منطقه چابهار را به عهده داشت.

سخنران دیگر این مراسم دکتر محمودزهی مدرس دانشگاه و محقق زبان و ادبیات بلوچ بود.

محمودزهی گفت: بزرگترین خواننده پهلوانی ما کمال‌خان هوت که برای 15 سال به طور غیرمستقیم از خواندن منع شد. دلیل این امر وجهه شرعی هنر موسیقی بیان شد. عزیزانی که در این عرصه هستند نمی‌دانند هنرشان از نظر شرعی مجاز است یا نه، این مساله بهتر است برای همه روشن شود تا زیر و بم هنر موسیقی کاملا در دست هنرمندان باشد و دیگران از مسائل حاشیه‌ای سوءاستفاده نکنند.

سیستان و بلوچستان تنها عبدالمالک ندارد؛ اسپندار هم دارد

عادل مزاری رئیس دبیرخانه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی کلانشهرها که مسئولیت برگزاری بزرگداشت شیرمحمد اسپندار را برعهده داشت برای دقایقی به روی صحنه آمد و گفت: ما فقط «عبدالمالک ریگی» نداریم، شیرمحمد اسپندار هم داریم.

وی ادامه داد: ما برای این برنامه همه شبکه‌های تلویزیون را دعوت کردیم و بخشی از فرهنگ سیستان را به مردم ایران معرفی کنند. ماشاءالله بامری در فقر مُرد. استاد موسی بلوچ در بیمارستان و در تنگدستی از دنیا رفت. ما باید به این هنرمندان بیشتر بپردازیم.

مزاری با اشاره به دعوت از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حضور در این مراسم گفت: ما منتظر وزیر بودیم که در این مراسم حضور داشته باشد اما ایشان نیامد. به نظرم فرهنگ اقوام مهم‌تر از جلسه‌های دیگر باشد.

رئیس دبیرخانه کمیسیون فرهنگی و اجتماعی کلانشهرها با اشاره به وعده‌های برخی از مسئولان گفت: قرار است تندیسی از استاد شیرمحمد اسپندار ساخته شود و در پارک ایرانشهر نصب شود. این تندیس را احمد مسجدجامعی قول داده که هزینه ساختش را بپذیرد. در شهر بم‌پور شورای شهر و شهر ایرانشهر نیز شورای شهرها قول ساخت و نصب تندیس شیرمحمد اسپندار را داده‌اند.

بخش دیگری از این مراسم نکوداشت رونمایی از کتاب و سی‌دی آثار شیرمحمد اسپندار بود. در این رونمایی 13 تن از مسئولان به روی صحنه آمدند. پس از رونمایی از کتاب و سی‌دی آثار اسپندار، شیرمحمد اسپندار به روی صحنه آمد تا مسئولان از او قدردانی کنند.

در این قدردانی هر کدام از مسئولان وعده‌هایی را برای دادن هدیه به اسپندار ارائه کردند. برخی از این وعده‌ها بدین شرح بود. یک قطعه زمین به متراژ 220 متر در شهر ایرانشهر به استاد اسپندار هدیه می‌شود. 10 میلیون تومان از سوی مهندس مبارکی مدیرعامل منطقه آزاد چابهار قرار است به شیرمحمد اسپندار داده شود. نشان درجه یک هنر ایران و 5 سکه از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وی اهدا شد. هدیه‌ای از سوی موسسه هنرمندان پیشکسوت به شیرمحمد اسپندار تقدیم شد.

همچنین برخی از مسئولان اعلام کردند که مبالغی را به عنوان هدیه به شیرمحمد اسپندار خواهند داد.

مردمان امریکای جنوبی از شنیدن موسیقی اسپندار حیرت می‌کردند

سخنران بعدی این مراسم علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بود.

مرادخانی گفت: از سال 1369 مسئول دفتر موسیقی بودم و به مدت 14 سال در این سمت انجام وظیفه کردم. در این مدت با استادان موسیقی نواحی ایران ارتباط تنگاتنگی داشتم. جشنواره موسیقی نواحی را نیز در آن زمان طراحی کردیم.

وی ادامه داد: 96 ساعت از موسیقی نواحی ایران را ضبط و منتشر کردیم که از این میان 2 ساعت به موسیقی سیستان و بلوچستان اختصاص داشت و این تنها بخشی از موسیقی متنوع این استان بود.

مرادخانی تاکید کرد: از همان زمانی که در دفتر موسیقی بود با اسپندار آشنا شدم و برای اجرا با او به فرانسه رفتیم. وقتی او به روی صحنه می‌رفت ارتباطش با مخاطبان بسیار جذاب بود. در یکی از اجرا که در کشور پرو و در یکی از دانشگاه‌های این کشور برگزار می‌شد، با نواختن اسپندار سکوت عجیبی سالن را فرا گرفت. بسیاری از حاضران در سالن بعد از اجرا از شنیدن موسیقی اسپندار متحیر شده بودند.

وی در پایان صحبت‌هایش گفت: ما به کسانی چون شیرمحمد اسپندار بسیار نیاز داریم. خوشبختانه امروز در تهران و در موزه موسیقی بخش مهمی به موسیقی سیستان و بلوچستان اختصاص داده شده است.

برگزاری این مراسم که از ساعت 18:30 دقیقه آغاز شده بود به درازا کشیده شد به گونه‌ای که حاضران در تالار وحدت برای شنیدن اجرای زنده شیرمحمد اسپندار مجبور شدند تا ساعت 22 در تالار وحدت بمانند. بالاخره و با اعتراض‌های بسیار تماشاگران  مسئولان برگزاری رضایت دادند تا شیرمحمد اسپندار به روی صحنه بیاید و دقایقی برای حاضران دونلی بنوازد.

اجرای شیرمحمد اسپندار با استقبال بسیاری از سوی حاضران در تالار وحدت روبه‌رو شد. اسپندار در دقایقی با دو نوازنده دیگر همنوازی کرد و دقایقی نیز خودش به تنهایی دونلی نواخت.

حاشیه:

اجرای این برنامه را یک خانم و یک آقا بر عهده داشتند. این دو مجری در فرصت‌های مختلف اسامی کسانی را اعلام می‌کردند که هدایایی را به شیرمحمد اسپندار اهدا کرده بودند. این کار موجب شد تا مراسم نکوداشت به گلریزان شبیه شود. با این که مسئولان برگزاری این مراسم اعلام کردند که قصد توهین به شخصیت هنرمند را ندارد؛ اما آنها با این کارشان خواسته یا ناخواسته به این سمت حرکت کردند.

اجرای این برنامه از ساعت 18/30 دقیقه آغاز شد و مسئولان برگزاری این مراسم به بهانه اجرای تکنوازی شیرمحمد اسپندار، علاقه مندان به موسیقی را تا ساعت 22 در تالار وحدت نگهداری کردند. هر مسئولی که در سالن حضور داشت، با اصرار مسئولان به روی صحنه آمد و دقایقی برای حاضران سخن گفت. جالب این که بیشتر این صحبت‌ها تکراری بود.

در بخش پایانی این مراسم و در حالی که قرار بود شیرمحمد اسپندار به تکنوازی بپردازد، در کنار او دو نوازنده دیگر هم به روی صحنه آمدند. جالب این که در میانه‌های اجرا، یکی از مجریان دو نوازنده را به خارج از صحنه هدایت کرد و خودش در کنار اسپندار نشست!

اجرای مجید بامری خواننده جوان 8 ساله از نکات جالب این مراسم بود.