وداع" عنوان مجموعهای موسیقایی است که بر مبنای اشعار عمان سامانی
آهنگسازی شد است. اشعاری که راوی سرخ واقعه جاویدان عاشورا هستند. این اثر
با صدای حسام الدین سراج امروز که بیش از 9 سال از انتشار آن میگذرد تبدیل
به یکی از آثار ماندگار موسیقی سنتی در دهه اخیر شده است. این مجموعه با
رهبری محمد میرزمانی برای سومین سال پیاپی در ایام محرم اجرا میشود.
"وداع" عنوان مجموعهای موسیقایی است که بر مبنای اشعار عمان سامانی آهنگسازی شد است. اشعاری که راوی سرخ واقعه جاویدان عاشورا هستند. این اثر با صدای حسام الدین سراج امروز که بیش از 9 سال از انتشار آن میگذرد تبدیل به یکی از آثار ماندگار موسیقی سنتی در دهه اخیر شده است. این مجموعه با رهبری محمد میرزمانی برای سومین سال پیاپی در ایام محرم اجرا میشود.
حسام الدین سراج که امروز یکی از شاخصترین خوانندگان موسیقی سنتی است، موسیقی را با آموختن تنبک از سیزده سالگی آغاز کرد و سپس سنتور را در اصفهان نزد استاد ساغری آموخت و برای تکمیل آن از اساتیدی چون فرامرز پایور، رضا شفیعیان و پشنگ کامکار بهره جسته است. در زمینه آواز از محضر مرحوم استاد محمود کریمی و استاد محمدرضا شجریان استفاده کرده است. سراج دارای مدرک دکترای رشتهی پژوهش هنر از دانشگاه هنر است.
در برخی از آثار که باصدای او شنیدهایم مانند باغ ارغوان، شرح فراق، بینشان، آئینه رو، نرگس مست، ماه نو و ..... آهنگسازی قطعات را نیز به عهده داشته است. آثار موسیقی که تاکنون از او منتشر شده شامل نینوا، باغ ارغوان، وصل مستان، شمس الضحی، یاد یار، آفاق عشق (خسرو شیرین، لیلی مجنون)، طریقت عشق، شرح فراق، آئینه رو، دل آرا، بینشان، نگاه آسمانی، نرگس مست، بوی بهشت، شهر آشنایی، رویای وصل، وداع، عشق و مستی، قصهی گیسو، جام الست، راه بینهایت، خوشا سرو و…. است.
او تاکنون کنسرتهای موسیقی موفقی در کشورهای فرانسه، انگلستان، سوئیس، هلند، آلمان، یونان، اسپانیا، چین، ترکیه، کره، کانادا، آمریکا و روسیه داشته است. این گفتگو به بهانه اجرای دوباره اثر عاشورایی "وداع" در تاریخ 22 و 23 آبان ماه جاری در برج میلاد با او انجام شده است. اجرایی که تفاوتهایی هم با سال گذشته دارد. جزئیات بیشتر را از زبان این هنرمند بخوانید.
با توجه یه اینکه این برای سومین سال پیاپی است که شما "وداع" را اجرا میکنید، آیا تغییری در سازبندی یا تنظیم این اجرا در قیاس با اجراهای سالهای گذشته انجام شده است؟به طور کلی ساز و آواز و سازبندی تغییر کرده است یعنی اینکه محمد میرزمانی پارتیتور را تغییر داده است. به عنوان مثال در سالهای گذشته فقط از سازهای زهی استفاده میشد اما در این کنسرت قرار است از سازهای زهی، بادی برنجی و ایرانی در کنار هم استفاده کنیم. به نظر من این کنسرت نسبت به دو سال گذشته بهتر است زیرا تمرینهای بیشتری در این زمینه انجام شده است و سازبندی متناسب با اشعار عمان سامانی است. همچنین در سازهای ایرانی از سازهای نی و عود بیشتر استفاده میشود.
شما خیلی کم کنسرت برگزار میکنید در صورتیکه کم کار نیستید و آلبومهای خوبی از شما منتشر شده است، چرا همواره فقط وداع را اجرا میکنید؟کنسرت "وداع" ویژه و خاص است زیرا من ارادت خاصی به امام حسین (ع) دارم در نتیجه دوست دارم هرسال این کنسرت را برگزار کنم زیرا به کمک این کنسرت حس درونی خودم را به امام و ائمه بیان میکنم، البته به غیر از این اجرا، کنسرتهایی را با گروه "بیدل" برگزار کردیم و قبل از ایام محرم و صفر کنسرت "شب عاشقان بیدل" را اجرا کردیم که خوشبختانه مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. همچنین سه سال است که کنسرت "وداع" برگزار میشود و همه ما دوست داریم کنسرتی در این زمینه و در ایام محرم و صفر برگزار کنیم. من با عنوان کنسرت مناسبتی یا موسیقی مذهبی مخالف هستم و بهتر است از عنوان موسیقی آئینی استفاده کنیم زیرا در چند سال اخیر استفادههای نادرستی از عنوان موسیقی مذهبی شده است به همین دلیل با این عنوان کاملا مخالف هستم البته موسیقی در راستای مذهب است و نباید این دو را از هم جدا بدانیم ولی به دلیل ترکیب چند نوع موسیقی با هم و به کار بردن نا به جای موسیقی مذهبی برای آنها سبب شده است که برای کنسرت "وداع" از عنوان موسیقی آئینی استفاده کنم. همچنین بهتر است جلساتی برگزار شود تا عنوان مناسبتری برای این ایام انتخاب کنیم.
ظاهرا شما به عمان سامانی که شاعر مجموعه وداع است علاقه زیادی دارید، آیا به فکر تولید اثر دیگری بر مبنای اشعار این شاعر بزرگ و کمتر شناخته شده معاصر هستید؟بله من در فکر تولید اثر دیگری بر اساس آثار ایشان هستم و قرار است به زودی آلبوم جدیدی را با اشعار این شاعر معاصر شروع کنم که تا حدودی برنامه ریزیهای لازم انجام شده است.
آقای سراج جزئیات بیشتری از این اجرا بگویید و اینکه چه نوازندگانی شما را همراهی میکنند.کنسرت موسیقی "وداع" برای سومین سال پیاپی و در قالب برنامههای سوگواره عاشورایی برج میلاد تهران ساعت 20 برگزار میشود. اجرای 10 قطعه در قالب روایتی داستانی از واقعه عاشورا و سرگذشت یاران حضرت سیدالشهدا (ع) با اشعاری از عمان سامانی، غلامرضا کافی و قیصر امینپور از برنامههای این کنسرت است. همچنین اجرای بخش کلامی کنسرت را وحید جلیلوند برعهده خواهد داشت. در این کنسرت قطعاتی مانند راز، سرخیل مستان، غریب آشنا، یک دل یک یار، سر حق، شوخ شیرین، راه عشق، نینامه، گریه خون و وداع را برای مخاطبان اجرا میکنیم. همایون رحیمیان (کنسرت مایستر)، حمیدرضا مختاری، فرخ اعتمادی، فرزاد صیدی، عرفان شریف زاده ، میلاد عالمی، آرش جامع، اشکان پویانیا، سینا روستاپور، علیرضا چهرهقانی (ویلن اول)، هادی آزرم، بهراد سوخکیان، سرمد انکشافی، آرش ایمانی، امید شریفی، بابک ایمانی، عرفان وکیلی، هومان جلات، امیرمحمد کاظمی، پیمان شامی، احسان شامی (ویلن دوم)، سیاوش ظهیرالدینی، هومن اتابکی، کاوه تسعیری، امین زمان خواه ( ویولا)، کریم قربانی، داود منادی، مهرداد عالمی ( ویلنسل)، مسعود حبیبی، فرزاد قیصریپور، نیما سیگارودی، غلامرضا جعفری (سازهای کوبهای)، علیرضا خورشیدفر، پرویز بیات (کنترباس)، فرشاد شیخی، حسام سید احمد (هورن)، شهرام رکوعی، سینا ذکایی (فلوت)، حسین تاجیک ( ابوا )، حسین شریفی (ترومبون)، حسن فراهانی (ترومپت)، محمود منتظم ( تیمپانی)، علی درویشنوری (عود)، فرشاد صارمی (کمانچه)، محسن پوربخت (سنتور)، سعید فهیمی (نی) از نوازندگان کنسرت بوده و گلنوش موحدی، غزاله گروسی، فاطمه اکبری، فروغ فضلی، مژده احمدی، نگار عبدالحسینی (سوپرانو)، لاله فقیهزاده، نیلوفر لطفآور، هدیه کبیری، سلما جوان، مهسا اقبالی (آلتو)، میلاد بیگدلو، حسین ذوالقدری، رضا فکری، حمید ابراهیمینژاد، سامان وزیری (تنور)، احمد مهدی، افشین اعتماد، کاوه رمضانزاده، کامران امام، پاشا ملک (باس) بهعنوان دیگر اعضای گروه در کنسرت حضور دارند. همچنین محمد میرزمانی مطابق دو سال گذشته رهبر این کنسرت خواهد بود و همایون رحیمیان هم ارکستر مایستر این اجرا است. داوود ورزیده و شهرام میرجلالی هم به عنوان سولیست در این کنسرت حضور دارند.
بیشتر آلبومهای شما موفق بودند و مورد توجه قرار گرفتند ولی دو آلبوم "نینوا" و "وداع" چون جنبه مذهبی داشت بیشتر فراگیر شد، چرا ارائه این آثار ادامه پیدا نکرد؟احتمال دارد که در آینده این آثار باز هم تولید و تقدیم مردم شود. شاید جنبهی معنوی اینگونه اثار مورد توجه مخاطبین بوده است.
وضعیت موسیقی را چطور ارزیابی میکنید؟فکر میکنم موسیقی وضعیت نابسامان و مغشوشی دارد و دلیل آن این است که آنچه که به عنوان هویت دینی و ملی است در صدا و سیما به صورت جدی مورد توجه قرار نمیگیرد. به عنوان مثال در صدا و سیما سازهای ایرانی نمایش داده نمیشود و این یکی از بزرگترین معضلات است. به طور کلی آن کارهایی که باید زمینه ساز هنری که تناسب با هویت اصیل ما دارد انجام شود متاسفانه انجام نمیشود. از طرفی من تخصصام موسیقی پاپ نیست و مخالفتی با این نوع موسیقی ندارم. اما استفاده از موسیقی پاپ در جامعه ما از حد تعادل خارج شده است. یعنی اینکه موسیقی تفننی و تفریحی تبلیغ میشود و موسیقی جدی را به انزوا میبرند. در آینده آنچه که برای ما میماند و ماندگار میشود موسیقی متناسب با هویت ملی ماست. متاسفانه الان ارزشگذاریها بیشتر به سمت موسیقی پاپ رفته و حتی رادیو و تلویزیون هم در حفظ و اشاعه موسیقی اصیل کوتاهی میکند.
مهمترین مشکلات خوانندگان ما چیست؟اگر از من این را بپرسید میگویم هیچ مشکلی ندارم زیرا خدایی دارم که بسیار کریم و رحیم است و سایهاش بر سر من بوده و هست. اما از نظر مشکلاتی که در ایران وجود دارد مشکلات فقط مختص خوانندگان نیست بلکه همه مشکل دارند به عنوان مثال مشکلات زیادی وجود دارد تا یک هنرمند بتواند کنسرت برگزار کند. همچنین هزینه آمفیتئاترها گران است است و بوروکراسی پیجیده تا اخذ مجوز……. این مجموعه عوامل سبب میشود که مانع برای موسیقیدانها به وجود آید. امیدوارم در آینده این موانع از بین برود تا موزیسینها با خیال راحت فعالیت کنند.
آینده موسیقی را چطور میبینید؟به نظر من آینده موسیقی خوب خواهد بود و ما شاهد پیشرفت این هنر خواهیم بود. ولی به همت اساتید و هنرجویان. ما باید با همت کار کنیم. امیدواریم رسانهها و دولت هم در این موفقیت سهم بسزایی داشته باشند.
حرف پایانی...اعضای گروه بسیار زحمت کشیدند و من مطمئن هستم که مانند سالهای گذشته این کنسرت مورد توجه مخاطبان قرار میگیرد زیرا محمد میرزمانی از هیچ کمکی دریغ نکرده است و وحید جلیلوند صدای بسیار نافذی دارد در نتیجه ترکیب خوبی به وجود آمده است که مورد قبول همه است. من برای اساتید و موسیقیدانهای جوان هم آرزوی موفقیت میکنم و امیدوارم موسیقی ایران همیشه سربلند و پیوسته پیام آور نیکی و زیبایی باشد.
«منبع:هنر آنلاین»