ضرورت امر پژوهش درک نشده است / مهران پورمندان، موسیقی‌شناس

مهران پورمندان، محقق و موسیقیدان ایرانی معتقد است: پژوهش در همه جای دنیا با مشکلات مالی مواجه است و این مشکل در ایران پیچیده‌تر است. اما جدای از جنبه‌های اقتصادی در ایران به لحاظ بنیادین تفکر پژوهش در موسیقی وجود ندارد.
پرومندان با اشاره به نبود تفکر پژوهشی در شرایط فرهنگی حاکم بر موسیقی ایران توضیح داد: مثلا یک کارخانه برای تولید قطعه خاصی نیاز به پژوهش و تفحص دارد تا بتواند به مطلوب خود برسد اما در زمینه موسیقی ما این نیاز را نداریم. در موسیقی ایران به لحاظ بنیادین و فارغ از بحث‌های اقتصادی نیاز پدیده پژوهش حس نشده است.
این هنرمند در ادامه با اشاره به اینکه پژوهش بخش مهمی از اجرای موسیقی است گفت: وقتی نوازنده می‌خواهد یک قطعه را اجرا کند نیاز دارد که آهنگساز زا بشناسد از دوره تاریخی خلق قطعه آگاهی داشته باشد. جزئیاتی سبک و ساختاری و ... را هم بداند. اما چنین ادراکی در موسیقی ایران وجود ندارد. شاید هم بهتر است بگوییم که خیلی حوصله فکر کردن نداریم!
پورمندان در ادامه با تاکید بر اینکه ما هنوز مراکز و نهادهای مشخصی در مورد پژوهش موسیقی نداریم گفت: جاهایی که بطور رسمی آثار پژوهشی را منتشر می‌کنند هم بیشتر برخورد اداری با این مسئله دارند تا اینکه دغدغه موسیقایی- پژوهشی در کار باشد. هر کدام از ما که در این زمینه فعالیت می‌کنیم بیشتر بر اساس دغدغه‌های شخصی است. شاید هم از روی دیوانگی و عشقِ به موسیقی است که هنوز عده‌ای از این قبیل کارها می‌کنند. در یک جمله اینکه وضعیت پژوهش در حوزه موسیقی خراب است.
مولف کتاب "دایره‌المعارف موسیقی كهن ایران" در ادامه پیرامون چگونگی حل معضلات پژوهش موسیقی در ایران گفت: در یک برخورد واقع‌گرایانه باید بگویم که راهی وجود ندارد. ولی اگر بخواهم راه‌کاری پیشنهاد بدهم مهمتر از همه این است که اصناف حول عنوان پژوهش به وجود بیایند. نهادهایی که بتوانند روی این موضوع سرمایه‌گذاری کنند. ما در خانه موسیقی کانون پژوهشگران را داریم اما در شرح وظایف این کانون در خانه موسیقی به انجام فعالیت‌های پژوهشی و نشر این آثار اشاره نشده است.
مهران پورمندان دارای مدرک دکترای اتنوموزیکولوژی از کنسرواتوار موسیقی پاریس است. او تاکنون تالیفات و ترجمه‌های مهمی را منتشر کرده که از میان آنها می‌توان به تالیف " تاریخ تحلیلی موسیقی فیلم" و ترجمه " بنیان‌های آموزش موسیقی" اثر ادگار ویلمز اشاره کرد.