درباره تولیدات مناسبتی حوزه موسیقی / خاموش از سرود عشق

موسیقی مناسبتی یکی از بحث‌های داغ هنر و به خصوص موسیقی در ایران است. مناسبت‌های مذهبی و از جمله شهادت‌ها و میلادهای شخصیت‌های برجسته اسلامی موضوعاتی است که در آثار مناسبتی مورد توجه قرار می‌گیرد. وفات حضرت محمد (ص) از جمله مناسبت‌های بزرگ اسلامی است که شاید آنگونه که باید آثار درخوری در مورد آن خلق نشده است.
قصد این را داشتم که گزارشی از تولیدات موسیقایی مرتبط به وفات رسول خاتم بنویسم اما واقعیت این است که چندان اثر درخوری برای چنین مناسبتی خلق نشده است. البته آثار و نغمه‌های محلی بسیاری هستندکه سالیان سال از دل تاریخ عبور کردند و باقی‌اند. این قطعه‌های بومی کهن را که کنار بگذاریم در سال‌های اخیر چندان اثر در خوری در این باره تولید نشده است.
هر سال صدا و سیما تعداد زیادی قطعه به شکل سفارشی برای این مناسبت تولید می‌کند ولی خب اگر آثار درخور و ماندگاری تولید شده بود، هماننده قطعه "وحدت" که بر اساس شعری از استاد شفیعی کدکنی ساخته و توسط فرهاد فقید خوانده شده، در میان مردم محبوبیت پیدا می‌کرد "وحدت". به هیچ وجه جنبه سفارشی نداشته و فقط چند آدم کار بلد بر اساس باورشان این اثر را ساختند.
متاسفانه در این‌ها جریان تولید آثار سفارشی به سمتی رفته است که هرچه کمتر کار به کاردان سپرده شده و حالتی به وجود آمده که حتی بسیاری از هنرمندان که علاقمندی به تولید آثار بر اساس باورهایشان دارند کمتر به این عرصه ورود می‌کنند.
روز رحلت رسول اکرم (ص)، روز مهمی در تقویم اسلامی است. روزی که در خلا آثار تولیدی مناسب در حوزه موسیقی آیینی و مذهبی، میان‌دار حال و احوال مردم، مداحان شده‌اند و متاسفانه شاهد هستیم مسیر مدیحه‌خوانی در این سال‌ها دچار چه نقصان و خسرانی شده است. طوری که حتی خود مداحان قدیمی و با اصول از وضعیت پیش آمده ناراضی‌اند.
شاید اگر شکل برخورد حرفه‌ای‌تری با مسئله تولید آثار هنری و به خصوص آثار موسیقایی در رثای ائمه اطهار صورت می‌گرفت خلائی که امروز با آن مواجه‌ایم به وجود نمی‌آمد. برخورد تجاری و نه هنری با آثار مناسبتی و تخصیص بودجه فرهنگی با تعریف خودی و غیری خود هم از آسیب‌های جدی در این زمینه است.
صدا و سیما تولیدات موسیقایی بسیاری دارد. مثلا حدود 40 قطعه برای جام جهانی تولید کرد که درصد بسیار کمی از آنها حتی به پخش بیش از چند بار رسید. در مورد آثار مناسبتی مذهبی هم بسیاری از آثاری که در این رسانه تولید می‌شود یکبار مصرف هستند و حتی گاهی اوقات آثاری که درخور توجه هستند توسط خود مرکز موسیقی صدا و سیما درک نمی‌شود و لای همه آن سفارشات یک‌بار مصرف به دست فراموشی سپرده می‌شود.
شاید بهتر است در فضای فعلی صدا و سیما که در فاصله حدود یکسال و نیم از تغییر دولت، تغییر مدیریت در آن هم اتفاق افتاده، شکل و ساختار سفارش تولید و نظارت بر اینگونه آثار تغییر کند و با احترام بیشتر به شان موضوعات ملی و چهره‌های مذهبی سازمان و ساختار صحیح‌تری برای تولید آثار اینگونه‌ای تعریف شود. هر چه که باشد ایران کشوری کهن با باوری عمیق بر آیین اسلام است و نمی‌توان این قبیل آثار را از آن فاکتور گرفت.