دبیر و سخنگوی خانه موسیقی گفت: موفق شدیم پس از یک سال تحقیق و جمع آوری ادله و اطلاعات پرونده ثبت ساز کمانچه را به نام ایران به سازمان یونسکو ارائه دهیم و این پرونده در نوبت بررسی قرار دارد.
به گزارش هنرآنلاین به نقل از خانه موسیقی، پس از ثبت ساز تار به نام جمهوری آذربایجان در یونسکو و عدم اعتراض مسئولین فرهنگی دولت وقت، خانه موسیقی ایران به عنوان تنها نهاد مستقل موسیقی دانان برای جلوگیری از اتفاقات مشابه با همکاری سازمان میراث فرهنگی اقدام به تشکیل کارگروهی برای ثبت ساز کمانچه در سازمان یونسکو کرد.
داریوش پیرنیاکان، دبیر و سخنگوی خانه موسیقی با اشاره به اقدامات خانه این نهاد برای ثبت فرهنگ موسیقی ایران در سازمان جهانی یونسکو گفت: با توجه به اینکه چند سال قبل ردیف موسیقی ایرانی را هم برای ثبت در یونسکو فرستاده بودیم، مدت‌ها در فکر این بودیم که سازهای مختلف موسیقی ایرانی و محلی را هم در یونسکو ثبت کنیم. با تغییر و تحولی که در آن زمان پیش آمد در این مورد وقفه افتاد، همچنین جمهوری آذربایجان ساز تار را به نام خودش در یونسکو ثبت کرد که دولت وقت ایران هم به این مساله عکس العملی نشان نداد در آن مقطع هم من مصاحبه‌های زیادی کردم ولی آن‌ها ساز را ثبت کرده بودند. با این حال هنوز هم ما می‌توانیم آن را دنبال کنیم حداقل بصورت مشترک ساز تار را در یونسکو به ثبت برسانیم.
وی افزود: همین مسائل برای ما هشداری بود که برای ثبت ساز‌ها اقدامی جدی انجام دهیم. در آن موقع فکر کردم که چون کمانچه در آن مناطق وجود دارد شاید آن کشور به فکر بیافتند که کمانچه را هم ثبت کند. همین باعث شد روی این قضیه فکر شود بنابراین از یک سال پیش تصمیم گرفتیم پرونده ساز کمانچه را برای ثبت در یونسکو جمع آوری کنیم. با مسئولین میراث فرهنگی تماس داشتیم و راهکارهایی را طی چند جلسه به ما ارائه دادند و یک پروسه طولانی را دنبال کردیم.
پیرنیاکان با اشاره به نقش کانون‌های خانه موسیقی در جمع آوری پرونده ثبت ساز کمانچه در یونسکو گفت: در خانه موسیقی کانون پژوهشگران و کانون نوازندگان سازهای ایرانی هم همکاری تنگاتنگی برای جمع آوری پرنده ساز کمانچه داشتند که یک گروه ۶ نفره از این دو کانون کار را دنبال کردند.
وی افزود: برای جمع آوری پرونده تحقیقات می‌دانی و کتابخانه‌ای زیادی باید صورت بگیرد تا نکات زیادی را در مورد آن ساز یا فرهنگ جمع آوری شود و ادله محکمی باید تا در یونسکو قابل قبول باشد. این گروه در طول این یکسال خیلی کارهای مفیدی انجام دادند. برای مثال این گروه نمی‌دانستند که چه پروسه‌ای برای ثبت ساز باید طی شود، که ما از دوستان میراث فرهنگی خواستیم تا مستر کلاس‌هایی را برای گروه تشکیل دادند.
رئیس کانون نوازندگان سنتی خانه موسیقی با اشاره به محتوای پرونده ثبت ساز کمانچه گفت: این پرونده نه تنها ادله نوشتاری به همراه دارد بلکه یک فیلم هم در این پرونده موجود است. این فیلم یک ساعته تصاویری از مناطقی است که این ساز در آنجا نواخته می‌شود را نشان می‌دهد؛ نوازندگان مناطق مختلف در این فیلم اجرا داشته‌اند؛ ساخت ساز از آغاز تا انت‌ها در آن نشان داده شده و همچنین جاهایی که ساز در آنجا تدریس می‌شود از جمله هنرستان‌ها، آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌ها را شامل می‌شود.
وی افزود: از بین این فیلم یک ساعته تنها باید ۱۰ دقیقه فیلم انتخاب شود زیرا در یونسکو فیلم‌های طولانی‌تر قابل قبول نیست. همین حساسیت و وسواس زیادی را می‌طلبید تا این فیلم ۱۰ دقیقه‌ای بتواند گویای ادله محکم باشد. این فیلم باید زیر نویس و نریشن انگلیسی داشته باشد و همچنین تمامی مدارک باید به انگلیسی ترجمه شود.
دبیر و سخنگوی خانه موسیقی گفت: ما موفق شدیم این مدارک و پرونده و فیلم‌ها را اوایل اسفند به میراث فرهنگی رساندیم که بتوانند به یونسکو ارسال کنند و یونسکو هم آن را اعلام وصول کرده است. پرونده ما الان در نوبت بررسی قرار دارد و در سال ۲۰۱۶ در یونسکو بررسی می‌شود.
وی در باره روال کاری یونسکو برای ثبت یک ساز گفت: روال کاری ثبت در یونسکو به همین صورت است که پرونده را یک سال قبل ارائه می‌دهند و مراحلی در آنجا وجود دارد که انجام می‌شود. بعد از آن در کنفرانس عمومی یونسکو مطرح می‌شود که اگر اعتراضاتی وجود دارد ارائه شود. این پرونده‌ها را به همه نمایندگی‌ها ارائه می‌دهند و نمایندگی کشور‌ها اگر موردی وجود داشت باید اعتراض کنند؛ در مورد پرونده ساز تار باید بگویم نمایندگی وقت ما در یونسکو به این پرونده اعتراضی نکرده بود. من هم از طریق سایت‌ها متوجه شدم که ساز تار توسط جمهوری آذربایجان به ثبت رسیده است و بعد از آن گفتگو کردم و سر و صدایی راه افتاد که متاسفانه همان موقع هم این مساله دنبال نشد.
پیرنیاکان در پایان با اشاره به تلاش خانه موسیقی برای جمع آوری پرونده برای ثبت دیگر ساز‌ها گفت: ما این گروه را حفظ خواهیم کرد و سعی می‌کنیم برای سازهای دیگر هم پرونده‌هایی را جمع آوری کنیم. این دوستان هم بسیار علاقمند هستند تا این کار انجام شود و سال‌های دیگر این پرونده‌ها را برای ثبت در یونسکو ارائه دهیم. در پایان جا داد از آقایان دکتر نظری و دکتر پرمون از دوستان و همکاران ما در سازمان میراث فرهنگی که در این راه همراه ما بودند، تشکر ویژه داشته باشم.