نود و ششمین نشست عصر شعر و ترانه با مدیریت و اجرای « عبدالجبار کاکایی » روز پنجشنبه نهم مهرماه سال جاری در فرهنگسرای ارسباران با حضور کارشناسان شعر، ترانه و شعر نو به ترتیب «دکتر علی آبان»، «میثم یوسفی» و «صابر ساده» برگزار شد.
به گزارش رادیوپدیده به نقل از ریتم نو، پس از قرائت آیاتی از قران کریم و خواندن سرود ملی ایران، جلالی پور و محسن حاجیلی روی صحنه آمدند و به اجرا موسیقی پرداختند سپس عبدالجبار کاکائی شعری از مولانا را خواند و ضمن اشاره به اتفاقات ناگوار چند وقت اخیر و از دست دادن هم‌وطنان عزیزمان در حادثه منا در بین دو عید اختصاصی شیعیان از کارشناسان برنامه دعوت کرد که بر روی استیج حاضر شوند.
میثم بهاران نخستین شعر را خواند تا موردنقد قرار بگیرد و در ابتدای امر، عبدالجبار کاکایی به وجود نکات خوب در شعر اشاره کردند که دکتر آبان ضمن تائید صحبت‌های کاکایی بیان داشت: تخیلی که در شعر به کار می‌برید و از رد سنی خود خارج می‌شوید قابل تشویق است منتها از جهات دیگر شاید شعر امروز ما تا حدودی شعری سیاه و تیره باشد بااینکه شاعر آینه‌ای دورش است اما نمی‌توانیم به خودمان دروغ بگوییم.در قسمت‌هایی که از مدار عادی زبان، گریز می‌زنید نشان از آشنایی شما با زبان شعر است. ما اول هنر شمارا گفتیم اما لازم می‌بینم نکاتی را عرض کنم ؛ یکی از ویژگی‌های شعر شما این است که شما می‌توانید تا روزها، سطرهای بسیاری را ادامه دهید که می‌تواند از ضعف‌های شعر باشد که این مورد به شعرهای سهراب سپهری نیز وارده و به‌دوراز ساختار منسجم و تصمیم‌گیری شاعرانه هست اما این نکته که دست شاعر را برای ادامه دادن باز می‌گذارد، نکته مثبت است. نکته‌ی دیگر ، «من همینم شبیه عکس خودم» در این قسمت اتفاق خواستی نیفتاده چراکه همه شبیه عکسشان هستند. «تن از جنگ تن‌به‌تن مانده» نگاه خوبی است اگر تن به واژه‌ی دیگری تبدیل می‌شد شعریت داشت که در ادامه دکتر آبان و کاکایی بر سر نقد‌های وی صحبت‌هایی را به میان آوردند. در پایان نقد این شعر دکتر آبان فرمود: «پسر شوخ جمع‌های شلوغ،من زمستان بی بهارانم» درست است که “الف و نون” بهاران نشان از زمان بدون بهار می‌باشد که خیلی خوب به‌کاررفته است و ازنظر فصاحت و روانی کلام توصیه بر این هست که پایان مصرع را با حروف ربط و اضافه به پایان نبریم.
سهیل مهدیانی دومین شاعر جوان بود که روی صحنه حاضر شد و ترانه‌ای با مضمون جنگ را برای حاضرین خواند که عبدالجبار کاکایی این‌گونه اشعار را زنجیره‌های کنجکاوی نسل امروز در خصوص جنگ عنوان کرد و میثم یوسفی نگاه مهدیانی را نگاه دیگری نسبت به این مقوله دانست و گفت: از موضع یک بچه‌ای صحبت می‌کند که جامعه به‌عنوان کسی که سهم پدرش را به آن می‌دهند، قضاوت می‌کند و موضوع خوبی را دارا بود. البته کاکایی نظری غیرازاین داشت چراکه به عقیده‌ی وی نسل امروز همه درگیر چنین موضوعی هستند و ازآنجایی‌که وی بیشتر با ترانه‌های نسل امروز سروکار دارد بیشتر با چنین ترانه‌هایی روبرو است.
در ادامه میثم یوسفی مشکل اصل این ترانه را به هم ریختن زبان فارسی(جابه‌جایی ارکان) دانست و افزود: شخصاً با آن مشکل‌دارم چراکه نوشتن زبان فارسی مستلزم رعایت قوانین آن است و اگر قرار است چیزی را فدا کنید زبان فارسی را فدا نکنید.
سومین شاعر، میلاد فردوسی نام داشت که کار سپیدی را خواند و صابر ساده در مورد این شعر گفت: مسئله‌ای که در شعرهای سپید اذیت کننده است تقطیع‌های غلطی است که انجام می‌دهند چیزی که می‌نویسند با آنچه می‌خوانند یکی نیست جدای از آن زمانی که متن را نگاه می‌کنیم، تقطیع‌ها را می‌توان درست کرد.(البته در اینجا ما با اثر کارداریم) اما درباره‌ی تقطیع و ایجاد آن می‌توان فاکتورهای زیادی را آورد به‌طور مثال در این شعر می‌گوید “به کجا نگاه کردی در این عکس که سرانگشتانت سرما را به این قاب آورده بود” درصورتی‌که شعری خوانده‌شده با اثر مکتوب دارای تفاوت‌هایی بود اگر شعر قابلیت و توانایی را دارا باشد این تقطیع‌ها می‌تواند بار مثبتی را داشته باشد و اگر این‌گونه نباشد می‌تواند از ارزش شعر کم کند. زمانی که شعری نوشته می‌شود دلیلی برای آن وجود دارد که به سطر بعدی می‌رود و حتماً باید دلیلی داشته باشد که ما بشکنیم و به خط بعدی بیاییم.
محمدحسین عباسی شعری را خواند که در ابتدا موردنقد عبدالجبار کاکایی قرار گرفت که کاکایی در مورد مصرع دوم این شعر “مثل یک مرد بچگی کردم” گفت : این قسمت ازنظر منطق پذیرفته نیست و به درک نزدیک نمی‌شود. دکتر آبان در خصوص این شعر فرمود: من با خواندن این قسمت گمان کردم شعر برای فردی شانزده، هفده‌ساله است اما زمانی که دیدم حضرت آقا هستند، گفتم باید مراعات شود. در اشعار کلاسیک می‌گویند ردیف را نباید حذف کرد به دلیل اینکه شنونده یک لذت سمعی و موسیقایی از پایان شعر ببرد و هنوز هم می‌گویند باید شعر ردیف داشته باشد. نوع ردیف هم تأثیر دارد در وهله اول “بچگی کردم” شنیدنی بود و دوست داشتیم ببینیم که ادامه این کار چیست که بچگی کرده! اما این بچگی کردن منفی است اما این حرف‌ها در این شعر منفی است؟! که در برخی موارد اتفاق نیفتاده است و به‌نوعی پارادوکس وجود دارد که در مصرع دوم “مثل یک مرد بچگی کردم” اوج کار در این قسمت است و پارادوکس خوبی ایجادشده که در عین مردانگی، بچگی کردم. اما کاکایی بر سر صحبت‌های خود بود و توجیهی برای این مصرع نمی‌دید.
شروین رحیم زاده ترانه‌ای با عنوان “سبز بود” را خواند و میثم یوسفی سوژه ترانه را خوب خواند و گفت: ارتباطی که در ورود و پایان ترانه داشت و ایجاد معادل و حل کردن آن، رفتار خوبی بود اما مشکل اصلی در پرداخت است. برای من جای سؤال است که چرا این سوژه باید ترانه باشد شاید داستان کوتاه خوبی از آن درمی‌آمد.
پرنیا بارزید شعر ” ماهی قرمز” را خواند و «صابر ساده» در مورد این شعر بیان کرد: زمانی که برای شعری اسم‌گذاشته می‌شود باید دید اسم تأثیری بر روی شعر دارد یا خیر که تا انتها هیچ تأثیر خواستی نداشته است. این کار فضای کودکانه هم داشت اما دوربینش عقب‌تر بود و از کمی بالاتر به قضیه نگاه می‌کرد. در ادامه به فضای طنزگونه در این شعر و نماد سنتی “موی” در شعر اشاره کرد. در پایان دکتر آبان در خصوص این شعر به گریز از ساده نگاری اشاره کرد و این را حسن شعر دانست.
از اسماعیل بختیاری و محمدرضا حبیبی شاعران مهمان این نشست دعوت شد تا به شعرخوانی بپردازند و کمی حاضرین از فضای نقد شعر خارج شوند و پس از شعرخوانی مهمانان نوبت به موسیقی بین‌الملل رسید و امیرحسین کاکایی به معرفی این بخش پرداخت.
در بخش بین‌الملل قطعه ” another day in paradise” از فیل کالینز(Phil Collins) موسیقیدان، بازیگر و خواننده انگلیسی پخش شد ;i ایشان هفت بار موفق به اخذ جایزه گرمی و دو بار جایزه گلدن گلوب و به خاطر ساخت و خواندن ترانه انیمیشن تارزان هم جایزه اسکار را برنده شدند. اما قطعه another day in paradise(یک روز دیگری در بهشت) در دومین آلبوم انفرادی وی منتشر شد که این آلبوم در تمام دنیا رتبه اول را کسب و پنج سال قبل از موسیقی کناره‌گیری کرد. این کار با موضوع بی‌خانمان‌ها و رفتار ناجوانمردانه و بی‌رحم غرب با آن‌ها هست.
در ادامه عبدالجبار کاکایی شعری با موضوع اجتماعی از اشعار خود را خواند و به اجرا نشدن این ترانه تاکنون و اهمیت شعر اجتماعی در موسیقی پاپ جهان اشاره کرد و گفت : در جامعه ما با بدسلیقگی برخی از مدیران فرهنگی، اشعار اجتماعی نوعی سیاه نمایی تلقی می‌شود و تهیه‌کنندگان ریسک سرمایه‌گذاری روی چنین کارهایی را نمی‌کنند و این نوع شعر به سمت موسیقی زیرزمینی رفته است. یکی از بازوهای پرتوان موسیقی پاپ که می‌تواند با مردم دیالوگ داشته باشد و جامعه را نسبت به آسیب‌هایش آگاه کند، کم‌رمق شده که امیدوارم در این موضوع کم نگذارند به‌ویژه در جامعه کنونی لازم است.
پس از صحبت‌های کاکایی در خصوص اشعار اجتماعی از علی جهانگیری و علیرضا بدیع برای شعرخوانی دعوت شد و پس‌ازآن حجت اشرف زاده به اجرای برنامه پرداخت.
اجرای بی‌نظیر حجت اشرف زاده
حجت اشرف زاده که به‌تازگی آلبومی را تحت عنوان “ماه و ماهی” منتشر کرده بود در این برنامه به همراه مجید مظاهری(نوازنده کمانچه) و رضا خوشنویس(نوازنده پیانو) به اجرای قطعاتی چون ” پاییز” و ” ماه و ماهی” پرداخت که اجرای وی مورد تشویق و استقبال حاضرین در سالن قرار گرفت.
در پایان از شاعرانی چون « مهدی استخر »، «محمدعلی نوری»، «صابر کاکایی»، «جواد خورشا» و «مریم مقدم» دعوت شد که اشعار خود را بخوانند تا مخاطبین شعر و ادب با اشعار آن‌ها آشنا شوند. سپس مهمانان برنامه چون « سینا بهمنش»، «همایون حسینیان»، «رویا ابراهیمی»، «میثم یوسفی» به شعرخوانی بپردازند.