«بررسی وضعیت موسیقی در صدا و سیما» توسط اهالی موسیقی

رضا مهدوی: اساتید باید پای حرفشان بایستند
 رضا مهدوی در ابتدای این نشست ضمن اشاره به اهداف «گفتمان ضرب اصول» گفت: هر چه به سر ما می آید، خودمان می خواهیم و مقصر هستیم. از چند ماه گذشته که ما قصد برگزاری جلسات «گفتمان ضرب اصول» را داشتیم از سوی بسیاری از اساتید موسیقی تشویق شدیم و این اساتید از ما خواستند در فضایی سالم به حرف های درگوشی که میان اهالی موسیقی رد و بدل می شود، پایان دهیم و این حرف ها و مباحث را که دغدغه اهالی موسیقی است را علنا بیان کنیم.

وی افزود: اما وقتی کار به ورطه عمل کشیده شد، این اساتید به بهانه های مختلف خواستند که در این جلسات نباشند. کار اساتید ما فقط تربیت شاگرد برای این و آن و تربیت عمله طرب نیست و باید نسبت به اتفاقات پیرامونی که در جامعه موسیقی می افتد، واکنش نشان دهند. ما مدت ها قبل متوجه شده ایم که اساسا مسولان پاسخگو نیستند و این خود ما هستیم که باید پا پیش بگذاریم و فکری به حال خود کنیم و در عین حال راه کار هم پیدا کنیم. همین اساتید وقتی در مواقعی با آن ها بی مهری می شود، صدایشان بلند می شود. اما بلافاصله تا در جشنواره ای داور می شوند و یا در مراسمی تجلیل می شوند، دیگر حاضر به سخن گفتند نیستند و وقتی از آن ها دعوتی برای حضور در نشست های جدی این چنینی می شود، می گویند که به صلاح نیست و ما را عفو بفرمایید.

این پژوهشگر و نوازنده سنتور در ادامه ضمن بیان این نکته که موسیقی امروز به اضمحلال رفته است، گفت: امروز سوالی که مطرح می شود، این است که ما امروز چه موسیقی را از صدا و سیما و از کنسرت ها می شنویم؟ آنچه پیداست این است که موسیقی امروز ما چیزی جز شو و اجرای شو نیست. امروز جامعه به خاطر این که موسیقی بی هویت رواج پیدا کرده، در معرض خطر فرهنگی جدی قرار گرفته است. بخش عمده ای از این موضوع هم به عملکرد مدیران و مسولانی مربوط می شود که فقط به فکر میزشان هستند و دغدغه ملی ندارند.

مهدوی مهم ترین مشکل حوزه مدیریت کلان فرهنگی را نبود استراتژی دانست و عنوان کرد: در حوزه کلان فرهنگی هیج دوراندیشی و راهبردی وجود ندارد. اما با تمام این احوالات اگر استادان پشت شاگردانشان بایستند، ما می توانیم وضعیت موسیقی را تا حدودی مطلوب کنیم. ولی وقتی ما مصلحت اندیشی می کنیم، شاگردان زیر دست و پا له می شوند. تجربه نشان داده که وقتی هنرمندی انسانی و اخلاقی عمل می کند، از او سواستفاده می کنند. اما وقتی او از موضع بالا برخورد می کند، وضعتش بهتر است! در جامعه موسیقی ما متاسفانه استادان به شاگردانشان حسادت می کنند.

نویسنده کتاب «ترنم» ادامه داد: خیلی از پرسش های متداول درباره صدا و سیما را همین اساتید مطرح می کنند. اما خودشان حاضر نیستند سخنی در این باره بگویند و پای حرف شان بایستند. اگر به موضوعی اعتقاد دارید، باید پایش بایستید. استاد کسی است که بر روی قوانین و اصول اخلاقی اش بایستد.

وی در ادامه ضمن اشاره به موضوع نشان دادن ساز در رسانه ملی گفت: نشان دادن ساز موضوعی فقهی و سیاسی نیست. باید دید مدیری که در صدا و سیما حضور داشته و دارد، آیا جسارت طرح این موضوع را دارد؟ چطور در یک برنامه شبکه مستند به طور کامل ساز را نشان می دهند و یا چطور در برنامه دیگری در شبکه جام جم این اتفاق تکرار می شود؟ اگر بحث فقهی بود، این اتفاق ها نمی افتاد. در شرع مقدس هم نیامده که نشان دادن یا ندادن ساز مشکلی دارد. آنچه که محل بحث است نوع موسیقی است که ارایه می شود و نمایش ساز اصلا مطرح نیست.

مهدوی ادامه داد: پیش از انقلاب موسیقی دست رادیو بود و بعد از انقلاب موسیقی به دست تلویزیون افتاد. در رادیو بحث تولید و ذائقه سازی مطرح بود. اما در تلوزیون شاهد اتفاق مشابه آن نبودیم. موضوع دیگر این است که آیا اساسا رسانه ملی باید استراتژی برای حرکت خود در این مسیر داشته باشد؟ مردم ما امروز صد و چند هزار تومان برای اجرای یک موسیقی پلی بک هزینه می کنند. می خواهیم در این جلسه این بحث را مطرح کنیم که آیا صدا و سیما گوش مردم را خراب کرده یا خیر؟ و آیا این که اساسا ما حق داریم مطالباتی از صدا و سیما را داشته باشیم یا خیر؟

این کارشناس موسیقی پیش از دعوت میهمانان روی صحنه نیز گفت: همان طور که در جریان هستید ما در جلسات «گفتمان ضرب اصول»  بنا نداریم از واژه هایی چون استاد و دکتر و مهندس و غیره استفاده کنیم. چرا که معتقدیم این واژه ها امروز در جامعه دستمالی شده اند. باید باور داشته باشیم که موسیقی دان واقعی نیازمند این القاب نیست.
 
میلاد کیایی: در صدا و سیما صحنه های قتل را نشان می دهند اما ساز را پنهان می کنند
پس از حضور میهمان چهارمین جلسه «گفتمان ضرب اصول»، میلاد کیایی در ابتدا سخن گفت و ضمن اشاره به گفته های رضا مهدوی، عنوان کرد: بسیاری از اهالی موسیقی امروز به آثار گذشته رجعت می کنند. من برای این که شاگردانم تشویق شوند، از آن ها می خواهم که بگویند که چه قطعه ای را دوست دارند تا من آن قطعه را برایشان نت نویسی کنم. خود من توقع دارم که آهنگ های امروزی را برای انجام این کار به من معرفی کنند اما این اتفاق نمی افتد و آن ها قطعات  گذشته را برای نت نویسی به من می دهند. چرا در این سی و اندی سال گذشته علی غم زحماتی که آهنگسازان می کشند کاری کمتر به دل و ذهن می نشیند؟ و چرا غالبا همگی آهنگ های قدیمی را زمزمه می کنیم؟

وی در ادامه ضمن اشاره به خاطره ای از حضورش در تلویزیون گفت: 28 یا 29 سال پیش بود که تهیه کننده ای-که امروز یکی از موفق ترین افرار در حوزه اقتصاد و هنر است- از شبکه دو با من تماس گرفت و از من خواست تا در برنامه ای زنده حضور پیدا کنم. من از تهیه کننده خواستم تا در آن برنامه ساز را نشان بدهد و به او گفتم شما هستید که باید به مسولان خط بدهید، نه مسولان به شما. از او خواستم تا شهامت به خرج دهد. بالاخره برنامه شروع شد و من داشتم قطعه ای را در آواز ابوعطا اجرا می کردم که دوربین آهسته آمد و ساز را به طور کلی و با نمایی آهسته نشان داد. بعد از 15 ثانیه به ناگاه برق ها را قطع کردند! به هرصورت ما در آن تاریکی از استدیو خارج شدیم و از شبکه هم اعلام کردند که این برنامه به دلیل نقص فنی پخش نشد.

کیایی ادامه داد: فردای آن روز تهیه کننده با من تماس گرفت و گفت: «خیالت راحت شد؟ همه ما را اخراج کردند» واقعا دلم از این اتفاق سوخت و به او گفتنم عیبی ندارند اگر دری بسته شود به لطف خدا دروازه های دیگری به روی تو باز می شود. ایشان هم اکنون از تهیه کنندگان موفق هستند.

این نوازنده سنتور با اشاره به حضور دیگرش در رسانه ملی گفت: حدود سه سال پیش بود که یکی از تهیه کنندگان صدا و سیما از من خواست تا در برنامه ای که می خواست آسیب شناسی موسیقی و تاثیر آن بر روی جوانان را بررسی کند، حضور پیدا کنم. او از من خواست تا سازم را هم به این برنامه ببرم. من هم خواستم تا این دعوت به صورت کتبی انجام شود. این اتفاق افتاد و من به همراه سازم در این برنامه زنده حضور پیدا کردم. من در ابتدا سازم را روی میز گذاشتمو بعد دیدم یک نفر یک گلدان و یک تنگ جلوی ساز من گذاشت و آن را پوشاند. خیلی از این اتفاق برفروخته و ناراحت شدم و از عصبانیت داشتم منفجر می شدم.

وی ادامه داد: در حین برنامه مجری از من پرسید که امشب چه قطعه ای را می خواهید برای ما بزنید؟ من هم گفتم: «می خواستم ساز بزنم اما از این موضوع صرف نظر کردم. مگر این ساز نامحرم بوده، که شما رویش را پوشانده اید؟ اگر قرار به این بود که دیگر نیاز به آوردن ساز نبود و یک سی دی با خودم می آوردم. مجری هم که از اتاق فرمان اشاراتی به او می شد گفت: «هر سازمان سیاست هایی دارد و صدا و سیما هم سیاستش این است که ساز را نشان ندهد». من هم گفتم که سیاست من عشق است و مهر. و بعد از آن رو به مخاطبین گفتم: «شما قضاوت کنید... تلویزیون صحنه های قتل و خونریزی و چاقوکشی و حتی صحنه های استعملال مواد مخدر را نشان می دهد اما ساز را نشان نمی دهد!»

کیایی تصریح کرد: پس از برنامه همه عوامل اجرایی برنامه نگران بودند و تهیه کننده به من گفت: «ما را بدبخت کردی» من هم گفتم شما هر دری را که ببندید مردم بیشتر حریص می شوند. همان اتفاقی که طی سالیان گذشته افتاده است. هر کدام ما وظیفه داریم سکوت نکنیم. باید حرفمان را بزنیم. سکوت خیانت است.

مهدوی در ادامه نشست خطاب به میلاد کیایی گفت: در دهه هفتاد شما برنامه را هر هفته یک بار در تلویزیون داشتید، و با سازی که رویش پوشانده شده بود، می نواختید. من معتقدم روند این چنینی نشان ندادن ساز و نادیده گرفتن نوازنده، یکی از دلایلی است که خواننده سالاری را در موسیقی ما رواج داده است. پیشکسوتان و به طور کلی جامعه موسیقی چرا انقدر همه چیز را تحمل می کنند و شرایط را هر چه که باشد، می پذیرند؟ چرا امروز خواننده باید نقش تهیه کننده را نیز ایفا کند و تصمیم گیرنده اول و آخر باشد و برای همه امور تصمیم بگیرد؟

کیایی در پاسخ به مهدوی گفت: چرا رادیو فرهنگ که می خواهد مثلا فرهنگ را به همه یاد بدهد، فقط اسم خواننده را می آورد؟ این موضوع شرم آوری است که اسمی از نوازنده و آهنگ ساز و سایر عواملی که در خلق یک اثر نقش داشته اند، به میان نمی اید. در طول تاریخ و ادوار مختلف آن، همواره دانشمندان، هنرمندان و فرهنگ سازان، میزبان تاریخ بوده اند و سیاست بازان و سیاست مداران میهمان تاریخ.
 
علی قمصری: موزیسین های دنیا برای حضور در تلوزیونشان رقابت می کنند اما اینجا برعکس است
 علی قمصری آهنگساز و نوازنده دیگر سخنران چهارمین جلسه «گفتمان ضرب اصول» بود، او در ابتدای سخنانش، عنوان کرد: چند وقتی است که من به عنوان منتقد ظاهر می شوم اما دوست ندارم این عنوان، ویترین من باشد. اما وقتی من را برای این جلسه دعوت کردند، ترجیح دادم فرصت را از دست ندهم و به این موضوع به سهم خودم بپردازم. ما از نسلی هستیم که به خاطر رویکردهای صدا و سیما به موسیقی، سختی کشیده ایم. جامعه موسیقی همواره نشان داده که محتاطانه قدم بر میدارد و من معتقدم این حرکت های محتاطانه، به ضرر ما تمام می شود. انتقاد از صدا و سیما باید در اولویت دوم باشد. اولویت اول به نظر من این است که در درجه اول باید بدانیم که چطور با مسولان برخورد کنیم.
وی افزود: در ابتدا مایلم برای روشن شدن این موضوع حکایتی تاریخی را مطرح کنم. پادشاهی تصمیم می گیرد تا 9 قانون جدید وضع کند. برای اعلام این قوانین که همه شان به شدن سخت گیرانه و ظالمانه هم بوده اند، تصمیم می گیرد تا با وزیرش مشورت کند. وزیر هم عنوان می کند که «اجازه بدهید تا من یک بند به این قوانین اضافه کنم و بعد آن را در میان مردم مطرح کنیم.» او یک بند که هیچ ربطی به قوانین وضع شده نداشت اضافه می کند و این قوانین اعلام عمومی می شود. اتفاقا همه مردم هم نسبت به همان قانون آخر که وزیر اضافه کرده بوده، واکنش نشان می دهند و اعتراض می کنند. سر آخر هم با اعتراض مردم بند آخر قانون حذف می شود و همه راضی می شوند! در مورد بحث نشان دادن ساز هم ماجرا به همین شکل است. و نشان دادن ساز به مثابه همان قانون دهم است. خیلی اولویت های دیگری هست که باید مطرح شود.

خالق آلبوم «چه آتش ها» ادامه داد: ما اول باید بدانیم پشت پرده چیست؟ چرا صدا و سیما موسیقی را به رسمیت نمیشناشد . کار اغلب موزیسین ها بدون اجازه پخش می شود. نگاه صدا و سیما به نحوه پخش و نوع موسیقی که شنیده می شود، نامشخص است. و ما اساسا معیار پخش موسیقی را از این رسانه نمی دانیم. در کشورهای دیگر برای حضور در تلوزیون رقابت می کنند و در این جا بسیاری از اهالی موسیقی حاضر نیستند در این رسانه حاضر شوند. امروز همان طور که اشاره شد بحث نشان ندادن ساز و کم اهمیت جلوه دادن نوازنده و آهنگساز به پدیده خواننده سالاری تبدیل شده است.

وی ادامه داد: من هم دوست دارم خواننده دیده شود، اما این نگاه دوگانه باعث ایجاد عدم تعادل و توازن شده است. سیاست گذارن امروز موسیقی، خواننده هستند. به خاطر همین هم هست که امروز آثار به اسم خواننده معرفی می شوند. و نکته جالب تر این جاست که آثار بی کلام علاوه بر این که خالقشان معرفی نمی شوند، بلکه پرونده ای هم در صدا و سیما ندارند. و پدید آورنده این آثار برای خود صدا و سیما هم مشخص نیست! حال باید دید ما در وضعیت این چنینی چه کاری می توانیم انجام دهیم. مهمترین نکته این است که باید به همبستگی و اتحاد برسیم و اول باید صنف تشکیل دهیم و از خودمان شروع کنیم. در این صورت است که می توانیم صدایمان را به گوش مسولان برسانیم و وادارشان کنیم به پاسخگویی.

قمصری در ادامه ضمن اشاره به این نکته که وقتی موسیقی در تئاتر و سینما مورد استفاده قرار می گیرد، وضعیت بهتری پیدا می کند، گفت: موسیقی زیر سایه سینما و تئاتر اوضاعش خیلی بهتر است و در این هنرها موسیقی و شعری ارایه می شود که اگر می خواست از فیلتر دفتر موسیقی بگذرد، هیچگاه موفق به دریافت مجوز نمی شد! جامعه سینما و تئاتر بیشتر از موسیقی در کنار هم هستند. من از جامعه موسیقی نا امید می شوم و می بینم که یک گروه معمولی هم می خواهد تشکیل شود، در گیر اختلاف و دعوا می شود.

آهنگساز آلبوم «برف خوانی» در ادامه سخنانش، عنوان کرد: اما هدف من از طرح و صحبت این مسائل چیست؟ و چراباید در این جلسه شرکت کنم؟ من نگران نسل بعدی موسیقی هستم و معتقدم که تجربه هایی که ما و نسل پیشین ما از سرگذراندند، نباید گریبان نسل جدید را هم بگیرد. خود من دو بار در صدا و سیما حضور داشتم. یک بار در برنامه دستان که حرف هایم را بی پرده بیان کردم. یک بار هم خواننده صاحب نامی از من خواست تا در مراسم سال تحویل یکی از شبکه ها حضور پیدا کنم . به من گفت که از تهیه کننده برنامه قول گرفته است تا همه سازها به طور کامل نشان داده شود. من وقتی با ارکستر به این برنامه رفتیم می دانستم که این اتفاق نخواهد افتاد. و بعد متوجه شدم که یک لابی گری بین این خواننده و تهیه کننده صورت گرفته است و من متاسفانه قربانی این اتفاق شدم.

قمصری خاطر نشان کرد: چرا وقتی فیلم «علی سنتوری» در جامعه همه گیر می شود و خیلی از مردم آن را می بینند، آموزشگاه های ما پر از هنرجویان سنتور می شود؟ اگر صدا و سیما کاری می کرد که امثال حسین علیزاده و کیهان کلهر در برنامه های تلوزیونی حضور داشته باشند، وضعیت هم اکنون به این گونه نبود. صدا و سیما علی رغم این که طی سالیان گذشته بسیاری از مخاطبانش را از دست داده، باز هم می تواند تاثیر گذار باشد.
 
مانی جعفرزاده: سازمان صدا و سیما نهادی سیاسی است نه فرهنگی
 مانی جعفرزاده آهنگساز و منتقد موسیقی نیز در این نشست گفت: هر آن چیزی که دوستانم در این جلسه گفتند، من نیز قبول دارم. اما اگر بخواهم چیزی به این مطالب اضافه کنم، ناگزیرم به نکته ای مستقیما اشاره داشته باشم. موضوع صدا و سیما در ایران نسبت مهمی دارد با آنچه برداشت تاریخی حاکمیت از مفهوم فرهنگ و هنر و به خصوص موسیقی است. اولین چیزی که از منتقد پرسیده می شود، این است که شما از کجا می فهمید یک اثر هنری خوب یا بد است؟ منتقد باید دو نکته را تشخیص بدهد. اول این که هنرمند چه می خواهد بگوید و دوم این که در آن چیزی که می خواسته بگوید تا چه حد موفق بوده است.

وی افزود: در هر موضوع نقد دیگری نیز ما باید این گونه عمل کنیم. وقتی ما سازمان صدا و سیما را نقد می کنیم، قرار نیست بگوییم دلمان می خواهد این سازمان چگونه عمل کند. ما می توانیم به عنوان هنرمند، توقعی از صدا و سیما داشته باشیم. اما آنچه مهم محسوب می شود این نکته است که ما باید بپرسیم صدا و سیما با موسیقی می خواهد چه کار کند؟ و در خواسته اش آیا موفق بوده یا نه؟ این علمی ترین کار نقدی است که باید اتفاق بیافتد.

آهنگساز آلبوم «صدای مناظر مخدوش» در ادامه با اشاره به این که سازمان صدا و سیما یک نهادی فرهنگی نیست، گفت: انچه دوستان من در این جلسه گفتند، کاملا درست است و توقع فرهنگی یک انسان فرهنگی، از یک سازمان فرهنگی است. اما سازمان صدا و سیما یک نهاد سیاسی است. و به صورت مشخص ارگان رسمی یک جناحی سیاسی مشخص محسوب می شود. آن جناح سیاسی مشخص نیز، یک نظر مشخص تاریخی در مورد موسیقی دارد. در سال 963 هجری قمری، اولین فرمان تاریخی منع برای اجرای موسیقی که یک فرمان پلیسی محسوب می شود، توسط شاه طهماسب صفوی صادر شد.

جعفرزاده ادامه داد: من درباره شریعت صحبت نمی کنم بلکه درباره یک فرمان پلیسی حرف می زنم. یعنی به دستور شاه طهماسب، مطرب جماعت دیگر حق ساز زدن پیدا نمی کنند. این حکم حکومتی بوده است. ما در حال حاضر در سال 1436 هجری قمری هستیم؛ یعنی 473 سال قبل، نزدیک به پنج قرن می شود که این فرمان صادر شده و می گویند کسی ساز بزند یا نزند. در واقع 473 سال است که ما موزیسین ها از رو نرفته ایم و هر وقت دلمان خواسته ساز زده ایم و هر زمان لازم دانسته ایم، اندیشیده ایم. و در تاریخ این جغرافیا، روزی نبوده که ما نبوده باشیم. حالا بر این اساس می گویم که یک جای این منطق می لنگد. یعنی: کسی که یک کشمکش را 473 سال ادامه می دهد، در موقعیتی که می بیند طرفش از رو نمی رود، یک جای منطقش می لنگد. یا اگر بخواهیم بپذیریم که رجل سیاسی نمی تواند، ادم بی منطقی باشد، باید بپذیریم رابطه او با موزیسین یک جایی در منافع، تضاد دارد.

 این اهنگساز افزود: اساس رجل سیاسی در ایران با هنرمند روشنفکر جامع الاطراف نمی تواند منافعش یکی باشد. دلایل تاریخی اش طولانی است که نمی توان در این فرصت به ان پرداخت. دقت کنید من درباره عمله طرب صحبت نمی کنم. درباره هنرمندی حرف می زنم که فکر و تحلیل دارد. و منافعش در این جغرافیا دست کم در 473 گذشته با سیاستمدار یکی نبوده است. یک دستاویزی وجود داشته که شریعت بوده است. ولی آنچه درباره این موضوع اتفاق افتاده،؛ موضوع شرعی نیست. آن سیاست مدار و مدیر از این ابزار برای این که بازی منافعش را متعادل کند، استفاده کرده است. هیچ سیاست مداری نمی خواهد به تو باج بدهدکه فرصت پیدا کنی. برای اینکه در ذات هنرمند این سرزمین اساسا اعتراض وجود دارد. ما جماعت معترضی هستیم و همیشه هم همین گونه رفتار کرده ایم. بخصوص در این چهارصد، پانصد سال گذشته بیشتر این رویه را داشته ایم.

جعفرزاده در ادامه با بیان این که سیاست مدار سعی می کند تا هنرمند تریبونی نداشته باشد، گفت: سیاست مدار به دو دلیل بسیار واضح تلاش می کند که هنرمند تریبونی نداشته باشد. اول این که: کار سیاست مدار در این سرزمین کاری است بسیار محل نقد. اکثر قریب به اتفاق کسانی که در این پنج قرن مدیران سیاست مداری بوده اند، برای کاری که انجام می دادند، تربیت نشده بودند. بدیهی است که شما معترض هستید و اساسا کارتان نقد است و آن مدیر سیاست مدار تازمانی که فرصت داشته باشد، این تریبون را به شما نخواهد داد. ما در عصری زندگی می کنیم که عصر رسانه است و تنها رسانه هنرمند، صدا و سیما نیست. در چنین موقعیتی هنرمند هرکاری انجام دهد، تبدیل به فعالیت مدنی می شود.

وی تصریح کرد: فرنگی ها به این نوع فعالیت «اکتیویسم» می گویند که چیز شاخ و دم داری نیست. این واژه یعنی این که جریان در جامعه وجود دارد، و به هر دلیلی شما فکر می کنید جریان درستی نیست و شروع به فعالیت برای اصلاح آن می کنید. در چنین مختصات جغرافیایی که پنج قرن محرومیت داشته اید، از لحظه ای که ساز به دست می گیرد «اکتیویست» و فعال اجتماعی محسوب می شوید. هیچ سیستمی در هیچ کجای دنیا به هیچ فعال اجتماعی تریبون نمی دهد. اما در این میان نکته ای نیز وجود دارد و آن این که هیچ فعالی اجتماعی به تریبون نیاز ندارد چون خودش تریبون خودش محسوب می شود.

جعفرزاده خاطر نشان کرد: در نتیجه اولا ما به سازمان صدا و سیما هیچ احتیاجی نداریم و دوما این سازمان قرار نیست برای ما کاری انجام دهد. یعنی اصلا برنامه سیاسی اش نمی تواند این باشد. چرا که کارکردش کارکرد فرهنگی نیست. همه حرف هایی که دوستانتم در این جا زدند با این منطقی بیان شده که سازمان صدا و سیما یک نهاد فرهنگی است و وظیفه فرهنگ سازی دارد. اما صدا و سیما اصولا چنین تعریفی برای خودش ندارد و یک نهاد سیاسی محسوب می شود.

جعفر زاده در ادامه با طرح این سوال که رابطه هنرمند با صدا و سیما چیست؟ گفت: در چنین شرایطی من فکر می کنم هر گاه این سازمان فرصتی را به ما بدهد، باید از آن استفاده کنیم. منظور من ساز زدن نیست که بتوانند از آن طریق به هنرمند توهین کنند. هر گاه در تلویزیون تریبونی به ما بدهد که درباره چنین موضوعی صحبت کنیم، باید از این فرصت بهره ببریم. بدیهی است که ما در ذات کارمان با سانسور مخالفیم و تن به آن نمی دهیم.

وی ادامه داد: شما اینجا عنوان «گفتمان ضرب اصول» را نوشته اید. «گفتمان» لغت درخشان داریوش آشوری است. او این ترجمه را درباره «دیسکور» فرنگی آورده است. و معنایش حرف حساب است. گفتمان به معنی گفتگو نیست. یعنی شما در وضعیتی فارغ از این که شخص مسول در صدا و سیما به این جلسه بیاید یا نیاید، حرفی را که فکر می کنید، حرف حساب است می زنید.

این منتقد موسیقی عنوان کرد: آن نکته که ما باید بپذیریم این است که چیزی به نام نقد وجود دارد. و پس از آن بپذیریم کسی وجود دارد که با نظر ما مخالف است و یا موسیقی ما را نمی پسندد. اگر ما می پذیریم چنین نکته ای در مورد حاکمیت وجود دارد، متقابلا باید بپذیریم در مورد ما نیز این مسئله صدق می کند. یعنی باید به این شعور برسیم که شخصی در صدا و سیما هست که از ما خوشش نمیاید و ما نیز از او خوشمان نمی آید این دموکراتیک ترین شکل تفکر است. مادامی که من اینجا بنشینم و به او بتازم و به او این حق را ندهم که او نیز من را نپذیرد، یک جای کار ما می لنگد.  5 قرن این ممنوعیت وجود داشته و ما دو طرف از دو شکل متفاوت تفکر هستیم. و در تاریخ این جغرافیا این دو نحله فکری قدمت بسیار طولانی دارند.

وی در پایان گفت: اولین کاری که ما باید انجام بدهیم این است که این گفتمان را به عنوان نهاد نقد بپذیریم و صبر کنیم که چنین گفتمانی در 50 سال آینده مخاطب بالفعل پیدا کند. آن زمان می توان گفت اتفاقی افتاده است.