نوازنده ایرانی غم نان دارد

به گزارش رادیوپدیده به نقل از موسیقی ما، احسان شفیعی از سال 88 با گروه «دارکوب» وارد بازار حرفه ای موسیقی شد. او که در سال 80، در کلاس های «همایون نصیری» شرکت کرده بود، تکنیک های پرکاشن را وی فراگرفت. بقیه ماجرا را از زبان خودش بخوانید:
آن زمان جناب نصیری آن زمان صلاح ندیدند با گروه های پاپ همکاری کنم، برای همین با «دارکوب» شروع کردم. من موسیقی را مدیون همایون نصیری هستم.
از کودکی هم به موسیقی علاقه داشتید؟
من از 6 سالگی به صورت مخفیانه نوازندگی تمبک را شروع کردم. خانواده مادری و پدری من موزیسین هستند و همین باعث شد به سمت موسیقی گرایش پیدا کنم. پدر من از شاگردان زنده یاد «فرهنگ فر» بودند. همیشه به نحوه ساز زدنش نگاه می کردم و زمانی که تنها بودم، آن چیزی که در ذهنم بود را می نواختم، اما خانواده چیزی ازاین موضوع نمی دانست.
چرا پرکاشن را انتخاب کردید؟
آن طور که خانواده تعریف کردند. من از بچگی ساز زدن پدر را نگاه می کردم. زمانی که کسی در منزل نبود، دست و پا شکسته ساز می زدم. یک بار وقتی با تمبک تمرین می کردم، خانواده می فهمند و متوجه استعداد من در این زمینه می شوند. پدرم به من آموزش های اولیه را داد اما من خیلی زود تمبک را رها کردم. در سن 14-15 سالگی در یک مغازه ساز فروشی با «کونگا» آشنا شدم و همان صدایی که من می خواستم را می داد. استاد «سعید طیبی» پرکاشن و اصول اولیه را به من یاد داد. بعد از آن هم به همایون نصیری من را معرفی کرد. آن زمان که پرکاشن را شروع کردم، حتی تصور این را هم نداشتم که روزی به خاطر پول و کسب درآمد روی استیج بروم و ساز بزنم. اگر بشود به آن سال ها برگشت، دیگر وارد بازار موسیقی پاپ نمی شوم.
تاکنون با چه گروه های موسیقی همکاری داشتید؟
با بسیاری از خوانندگان پاپ همکاری داشتم. هم اکنون نیز، سرپرست ارکستر روزبه نعمت الهی هستم. با افتخار در گروه احسان حق شناس ساز می زنم چون بسیار انسان دوست داشتنی است ومن 10 سال است که با اوهمکاری می‌کنم. در گروه های دیگری مانند شهاب رمضان، ارکستر سمفونیک ویولت، وصل یار، فاصله و ... ساز زده‌ام.
تمرکزتان فقط بر روی همکاری به این شکل است؟ جز نوازندگی ، هم اکنون چه می کنید؟
تمرکز کامل روی 2 آلبوم موسیقی خود دارم. یک آلبوم با همکاری «پیام رونق» دردست تولید و انتشار دارم که هم نوازی دیجیریدو و پرکاشن است که البته در هر قطعه یک نوازنده میهمان داریم. یک آلبوم هم دکلمه دلنوشته های خودم است و«علی بابایی» آهنگسازی آن را به عهده دارد. آلبوم دکلمه دلنوشته‌هایم یک کار دلی بود و دوست داشتم یک یادگاری از سن و سال کنونی‌ام داشته باشم. نمی خواستم خودم را به عنوان یک خواننده معرفی کنم وهرگز از ارتباطاتم نیز استفاده نمی کنم. فقط قصد دارم یک یادگاری از خودم به جای بگذارم. خواننده های امروزی البته آن عده که تازه به دوران رسیده اند، ویژگی هایی دارند که من نمی توانم داشته باشم، به طور مثال بی معرفتی را من بلد نیستم. این آلبوم ها به صورت مجاز منتشر می شود.
شما به عنوان نوازنده پرکاشن در بسیاری از ورک شاپ های این ساز که در ایران تشکیل شده، شرکت داشتید، این کلاس ها را چقدر موثر می دانید؟
به نظر من تاثیرگذاری این کلاس‌ها، بستگی مستقیم به خود نوازنده دارد. باید نوازنده به یک درجه از تکنیک و هنر ساز زدن رسیده باشد، تا بتواند از این کلاس ها بهره کامل ببرد. دو استاد برجسته و بین المللی پرکاشن، «اشتفان ماس» و «حکیم لودین» به ایران آمدند و کلاس های آموزشی برگزار کردند. به نظر من کسانی می توانستند از این کلاس ها سود ببرند که تکنیک های پرکاشن را بلد بودند و جزییات و ریزه کاری ها را از این اساتید یاد گرفتند. قطع به یقین افرادی که تجربه بیشتری داشتند از این کلاس ها سود بیشتری می برند. من همیشه تشنه یادگیری هستم و این کلاس ها بسیار برای من مفید است و این کارگاهها برای من سودمند بوده است. از مجوعه سرنا هم به برای این اتفاق مفید ممنون هستم. نوازندگان ما به غیر از همایون نصیری از نوازندگان دنیا بسیار عقب تر هستند.
به عنوان یک نوازنده بزرگترین معضل شما در بازار موسیقی امروز ایران چیست؟
این بحث درد دل همه نوازندگان است و یک کتاب حرف در باره این موضوع داریم. برای شغل ما ضمانتی نیست. برای یک کنسرت معمولی بالغ بر 100 ساعت باید تمرین کرد. 100 ساعتی که وقت از نوازنده گرفته می شود، اما هزینه ای پرداخت نمی شود. بارها باید یک موسیقی را گوش بدهیم و بالا و پایین شود تا به آن چیزی که می خواهیم برسیم. دستمزد نوازندگان در ایران هم که می توان گفت یک «شوخی» است. بسیاری از نوازندگان ما مجبور شدند شغل دوم داشته باشند که شاید در شآن آن ها نباشد؛ چون با این دستمزد ها زندگی شان نمی گذرد. مگر این که نوازنده یک خواننده اسم و رسم دارباشد که حداقل در ماه 20 کنسرت بدهد، دراین صورت، شاید بتوان زندگی را چرخاند..
از طرفی هم یک نوازنده برای یک خواننده ساز می زند، اما نمی داند که تا چند اجرای دیگر در این گروه حضور دارد. نمی داند مدیر برنامه یا افرادی که هزینه های این گروه را پرداخت می کنند، چقدر به عنوان دستمزد برای آینده اش در نظر گرفته اند! شخصیت و شعور نوازنده ها در ایران توسط یک سری افراد که به صرف پول در آوردن وارد موسیقی شده‌اند، به بازی گرفته شده است. نوازنده ایرانی غم نان دارد تا این موضوع حل نشود، پیشرفتی در موسیقی ایران نخواهیم دید.
درحالی هویت نوازندگان از بین رفته است که خوانندگان حتی آن دسته که آماتورهستند، حرمت شکنی می کنند و به هیچ وجه سابقه نوازنده را درنظرنمی گیرند. حتی حرمت سن و سال آنها راهم نگه نمی دارند. چون پول دار هستند و یا اسپانسر دارند، خواننده شدند و حالا اجازه دارند هر کار که می خواهند انجام دهند.
در ایران هم متاسفانه فقط خواننده را می بینند وهیچ وقت نمی بینند درپس زمینه یک موسیقی و پشت سریک خواننده، چه کسانی ساز می زنند. درد خیلی از نوازندگان ایران این است که مجبورند کاری به غیر از نوازندگی انجام بدهند که در شآن و شخصیت آنها نیست. در هیچ گروه موسیقی بین المللی نوازنده ای نداریم که در چند گروه ساز بزند، اما در ایران نوازندگان مجبورند در چند گروه ساز بزنند تاشاید از لحاظ مالی تامین شوند.
به نظر شما بخشی از این مشکلات، از رفتار نوازنده ها به وجود نیامده است؟
شاید اینطور باشد . وقتی نوازندگانی را داریم که برای 50 هزارتومان کمتر و بیشتر جای دوستان خودشان را در گروه های دیگر می گیرند، خواننده هم به خودش اجازه می دهد هر رفتاری انجام دهد واین خود معضل بزرگ و فاجعه ای عظیم در موسیقی پاپ است.
چقدر از این مشکلات به تهیه کنندگان موسیقی بر می گردد؟
تهیه کنندگان امروز موسیقی دو دسته هستند، کسانی که واقعا بلد این کار بودند و سال ها در این شغل فعالیت کردند و دسته دوم کسانی که به صرف درآمد و به چشم صنعت وارد این بازار شدند. من افرادی را دیده‌ام که حتی نحوه سفر هوایی نوازنده با ساز را بلد نبوده اند، انتخاب هتل را نمی دانسته و حتی پول کافه نوازنده را از خودش گرفته است. خب این افراد فقط شنیده اند که موسیقی پول دارد و به این سمت آمده اند.
به نظر شما چه راه حلی می توان پیشنهادداد که این مشکلات کمتر شود؟
متاسفانه رفاقت در این شغل وجود ندارد. بزرگترین راه حل از دید من این است که صنف داشته باشیم. هزاران نفر در ایران ازطریق موسیقی امرار معاش و زندگی می کنند. به جز چند گروه پاپ، بقیه اهالی موسیقی، مشکل مالی دارند. ما قراردادی نداریم و اگر هم داشته باشیم صنفی نداریم که شکایت مان به آن جبگوییم.باید دستمزد مشخص برای هر سطح مشخص شود. درکشور ترکیه، کشور های عربی و حتی دیگر کشورهای همسایه ،موسیقی جز اصلی زندگی هنرمند و موزیسین است و حتی یک نوازنده جوان خیابانی بهتر از نوازنده ایرانی است.
این معضلات جلوی پیشرفت را گرفته است. اگر صنف موسیقی تشکیل شود خیلی از این معضلات حل می شوند. البته چنین چیزی، منوط به این است که نوازنده ها هم کار فروشی کمتری کنند. رهبرهای ارکسترهم قدر نوازنده های خود را بدانند. نوازندگی یک رنج سنی خاص دارد و همه ما همانطور که یک روز آمده ایم، یک روز هم می رویم..
امیدوارم برداشت بد نشود ،من چون نیاز مالی ندارم، با قدرت این حرف ها را می زنم. همایون نصیری همیشه به من می‌گفت جایی ساز نزن که قدر نوازندگی ات را ندانند. این بزرگترین درسی بود که به من داد.
بعد از این دو ماه تعطیلی با چه خواننده هایی روی استیج خواهید رفت؟
ما به این دو ماه، فصل نقل و انتقالات می گوییم. قطعا با روزبه نعمت الهی و احسان حق شناس عزیز خواهم بود. با یک گروه پاپ جدید که به زودی اجرا هایش شروع می شود، همکاری خواهم داشت. با یک گروه تلفیقی که پرفورمنس خیلی خوبی برای اجرا دارند نیز همکاری دارم که به زودی نام شان را اعلام می کنم. بعد از دارکوب، نوازندگی با این گروه برای من لذت بخش است.
حرف آخر
ممنون از شما که وقت گذاشتیدتا در و دل نوازنده ای مثل من را گوش کردید. خیلی از معضلات را عنوان کردم وامیدوارم روزی برسد که نوازنده در ایران دارای شخصیت مستقل شود و غم نان نداشته باشد که بتواند پیشرفت کند.